درمان تنگی مقعد، علائم و علت تنگ شدن مقعد

وقتی دچار مشکلاتی مثل تغییر در حرکات روده و شکل مدفوع، یبوست طولانی، خونریزی مقعدی یا مشاهده خون در مدفوع و غیره می شوید، این احتمال وجود دارد که دچار تنگی مقعد شده باشید. بنابراین اگر با مشکلاتی در دفع همراه هستید و گمان میکنید که به این عارضه دچار شدید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی علت، علائم و روش های درمان تنگی مقعد بپردازیم:

تنگی مقعد

مقعد انتهایی ترین بخش دستگاه گوارش است که عمل دفع به وسیله آن انجام می شود. زمانی که لوله عبوری مدفوع یا کانال مقعد باریک می شود، عملکرد آن با مشکل مواجه شده و عبور مدفوع سخت می شود.

در حقیقت باریک شدن بیش از حد کانال رکتوم یا همان انتهای راست روده به معنی تنگی مقعد است. این بخش کمی بالاتر از عضلات اسفنکتر قرار گرفته و بر خلاف باور عموم ارتباطی با تنگ شدن دریچه انتهایی مقعد ندارد. 

مطلب مرتبط: درد هنگام مدفوع

همچنین عارضه تنگی مقعدی، عضله اسفنکتر داخلی که غیر ارادی است را بیشتر از اسفنکتر خارجی که تحت اراده و کنترل فرد است درگیر می‌کند. با توجه به اینکه بارزترین نشانه این عارضه ایجاد مشکلات جدی در دفع مدفوع است، درمان نکردن آن می تواند مشکلات جدی به همراه داشته باشد.

علت تنگ شدن مقعد

به نقل از سایت www.tgh.org

در بیشتر موارد علت تنگی مقعد اکتسابی است و در پی اسکار حاصل از جراحی های مقعد مثل عمل بواسیر یا هموروئید، جراحی فیستول و سایر جراحی های لگن و همچنین ایجاد ضربه و آسیب در این ناحیه دانست. 

سایر عوامل تاثیرگذار در تنگ شدن مقعد شامل موارد زیر است:

• ایدز و بیماری‌های مقاربتی مثل HPV و زگیل تناسلی
• بیماری های التهابی روده IBD
• عفونت مقعد
• بیماری شقاق یا فیشر مقعد
• عدم درمان به موقع هموروئید
• یبوست مزمن
• مصرف بیش از حد ملین ها

عوامل ژنتیکی و ناهنجاری های مادرزادی هم یکی دیگر از دلایل تنگ شدن مقعد شناخته می شود که نادر است و کمتر اتفاق می افتد. 

علائم

ممکن است علائم این عارضه در ابتدا بسیار جزئی باشند اما به مرور زمان تشدید می‌شوند و شرایط سختی را برای فرد مبتلا ایجاد می کنند. این علائم عبارتند از:

• یبوست مزمن
• احساس درد هنگام حرکات روده
• مدفوع باریک یا تکه ای (تغییر شکل مدفوع)
• مشاهده رنگ روشن خون در مدفوع
• احساس نفخ شکم

البته در نظر داشته باشید که بسیاری از بیماری‌های مقعد و نشیمن‌گاه و همچنین بیماری های التهابی روده می‌توانند علائمی مشابه با نشانه‌های تنگ شدن مقعد ایجاد کنند و برای تشخیص قطعی نیاز به معاینه و انجام بررسی های لازم است. 

مطلب مرتبط: اسپاسم یا گرفتگی زودگذر مقعد

نحوه تشخیص

شما می توانید برای تشخیص این عارضه به دکتر عمومی مراجعه کنید و در صورتی که عارضه تنگی مقعدی تشخیص داده شود، دکتر عمومی شما را به پزشک متخصص یا پزشک جراح ارجاع می دهد.

معمولا برای تشخیص اختلالات مقعدی در اولین مرحله انجام معاینات فیزیکی صورت میگیرد و در صورتی که پزشک به این عارضه مشکوک شود، از آزمایشاتی مثل:

 کولونوسکوپی

 سیگموئیدوسکوپی

 ام آر آی و غیره برای تایید بیماری شما کمک می گیرد.

در نهایت با توجه به علت ایجاد این عارضه، بهترین روش درمان به بیمار پیشنهاد خواهد شد.

راه های درمان تنگی مقعد

همانطور که در بالا اشاره کردیم درمان تنگی مقعدی با توجه به علت ایجاد این عارضه و همچنین شرایط بیمار متفاوت است. اگر شدت تنگی زیاد نباشد، در مراحل ابتدایی مصرف کافی فیبر و تغییر در رژیم غذایی برای کنترل و درمان یبوست توصیه می شود، اما گزینه های درمانی غیر جراحی برای درمان این عارضه محدود است.

روش های جراحی برای درمان تنگی مقعد شامل آنوپلاستی است که عبارت است از:

• جراحی بسته مقعد 
• اسفنکتروتومی که شامل برش عضله اسفنکتر داخلی برای کاهش تنش می شود

البته در مواردی که بیماری هایی مثل شقاق، فیستول و هموروئید عامل تنگ شدن مقعد شناخته شوند، باید از روش جراحی و لیزر برای درمان این عارضه ها استفاده کرد.

علت تنگی مقعد در نوزادان

علت بروز این عارضه در نوزادان را می توان عوامل ژنتیکی و وراثتی دانست. تشخیص تنگی مقعدی در نوزادان کار مشکلی است و در صورت مشاهده خون در مدفوع، یبوست مزمن و هرگونه تغییر در اجابت مزاج به مدت طولانی می توانید به این عارضه مشکوک شوید.

معمولا تنگ شدن مقعد در نوزادان با کولیت روده ارتباط مستقیم دارد که به دلیل ضعیف شدن سیستم عصبی نوزاد دچار این عارضه می شود.