شقاق مقعدی چیست؟ علائم و دلایل و راه تشخیص فیشر
بیماری شقاق مقعدی یا فیشر (fissure) برای عموم مردم تقریبا یک چیز عادی است و افراد بسیاری هرچند وقت یکبار به نوع حاد آن دچار میشوند. شقاق حاد معمولا خود به خود یا با رعایت برخی نکات بهبود می یاید. اما در صورتی که عود مکرر داشته باشد، باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید. مبتلایان به این بیماری علائم دردناکی مثل درد و خونریزی هنگام حرکات روده ای و بعد از آن را تجربه می کنند. شقاق به دلیل علائم مشابه غالبا با بواسیر که آن هم با درد و خون ریزی همراه است اشتباه گرفته میشود، در حالی که این دو عارضه کاملا با هم متفاوت هستند. برای شناخت علائم و دلایل و نحوه تشخیص این بیماری در ادامه با ما همراه باشید:
شقاق چیست؟
شقاق یک پارگی یا شکاف بیضی شکل کوچک در سر مقعد است که باعث درد و خون ریزی هنگام اجابت مزاج میشود. در شقاق حاد، شکاف یا پارگی که در پوست مقعد ایجاد شده سطحی و کوچک است. اما درصورتی که این زخم سطحی بهبود نیابد، با گذشت زمان به فیشر مزمن تبدیل میشود. علت اینکه علائم فیشر برای بیمار دردناک و آزاردهنده است را می توان حساسیت بالا و وجود اعصاب زیاد در ناحیه مقعد دانست.
این عارضه در همه سنین رخ میدهد و مختص گروه سنی خاصی نیست. همچنین میزان شیوع شقاق در زنان و مردان تقریبا به یک اندازه است اما احتمال بروز آن در زنان بعد از زایمان بیشتر است. اکثر فیشرها (۸۵ الی ۹۰ درصد) در ئیواره پشت مقعد و ۱۰ الی ۱۵ درصد در جلو و برای تعداد معدودی هم جلو و هم عقب این ناحیه رخ میدهد. شقاقی که در محل دیگری واقع باشد مربوط به بیماری های دیگری است که باید بیشتر بررسی شود.
در موارد بسیاری امکان بهبود یا درمان فیشر مقعد با رعایت تغذیه و جلوگیری و درمان یبوست، مصرف مایعات و رژیم غذایی پرفیبر وجود دارد اما در صورت تکرار فشار باید احتمال عود مجدد و حتی مزمن شدن بیماری را در نظر گرفت و برای درمان اقدام کرد.
در صفحه مربوطه انواع روش های جراحی و درمان شقاق با لیزر و مراقبت های بعد از عمل را بررسی کرده ایم که برای دریافت اطلاعات جامع تر می توانید به آن مراجعه کنید.
فیلم نحوه ایجاد شقاق مقعد
یکی از اصلی ترین عوامل شقاق، خشکی مدفوع و یبوست است که با ایجاد فشار در دیواره مقعد، باعث پارگی و زخم مقعد میشود. با مشاهده این ویدئو با نحوه ایجاد شقاق آشنا خواهید شد.
برخی از علائم شقاق مقعد
بیماری شقاق مقعد دارای علائمی است که در زیر به چند مورد از آنها اشاره میکنیم، اما در نظر داشته باشید که بروز این علائم صرفا به دلیل ابتلا به این عارضه نیست و بیماری حتما باید توسط پزشک تشخیص داده شود.
خونریزی مقعدی
در صورتیکه عمق ترکهای ایجاد شده روی دیواره مقعد زیاد باشد، منجر به خونریزی در این ناحیه میشود. این خونریزی معمولا هنگام اجابت مزاج در انتهای راست روده اتفاق میافتد و برای بیمار قابل مشاهده است.
خارش و سوزش مقعد
در اکثر مواقع، فرد مبتلا به فیشر، درون مقعد احساس خارش و سوزش دارد که دلیل آن برخورد مدفوع و ترشحات آن با ترک های موجود در دیواره مقعد است. این علائم معمولا بعد از دفع افزایش می یابند اما باید در نظر داشت که احساس خارش و سوزش مقعد در همه موارد نشانه ابتلا به شقاق مقعدی نیست.
برآمدگی و ترک در ناحیه
در مواردی که بیماری شقاق مقعد در طولانی مدت درمان نشود و یا تکرار شود، احتمال مشاهده شکافها در پوست بیرون مقعد وجود دارد. همچنین ممکن است این عارضه منجر به بروز ضایعه یا تگ پوستی در بیرون مقعد شود. اما برای تشخیص آن باید به پزشک مراجعه شود.
درد مقعد
یکی از شایع ترین نشانه های این بیماری، احساس درد مقعد هنگام دفع مدفوع و بعد از آن است. در برخی افراد این درد ممکن است تا چند ساعت بعد از دفع ادامه یابد.
ترشحات چرکی
خروج عفونت و ترشحات چرکی که معمولا در شقاق مزمن شایع است، به معنی عفونت زخم فیشر است و برای درمان آن باید زودتر به پزشک مراجعه کنید.
مشاهده خون روی دستمال توالت
از دیگر علائم این بیماری مشاهده خون روی دستمال است که معمولا بعد از اجابت مزاج و تحریک این ناحیه اتفاق میافتد. در صورتیکه این بیماری دیر تشخیص داده شود، مزمن شده و باعث ایجاد مشکلات جدی تری از قبیل تب، افزایش درد مقعد، تورم و سرخی مقعد و عفونت خواهد شد.
دلایل شقاق یا فیشر چیست؟
این عارضه میتواند دلایل بسیاری داشته باشد که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یبوست
- اسهال
- کم تحرکی
- رابطه مقعدی
- تنگی دریچه مقعد
- بارداری و زایمان
- خاراندن مداوم
- بیش از حد تمیز کردن مقعد با دستمال زبر
- کرون یا سرطان روده
- بیماریهای مقاربتی
عوامل ایجاد شقاق یا فیشر مقعدی یا بصورت مستقیم باعث ایجاد این عارضه میشوند و یا عامل زمینه ساز این بیماری هستند. هرچند نمیتوان نقش تغذیه و سبک زندگی را در ایجاد این بیماری نادیده گرفت.
اصلیترین عامل این بیماری مقعدی معمولا زخم مجرای داخلی مقعد بخاطر اجابت سخت و خشک است, هر چند مدفوع نرم یا اسهالی هم میتواند باعث آن شود. زخم در این ناحیه با درد شدید همراه است و منجر به اسپاسم اسفنکتر و درنتیجه افزایش فشار روی عضله های اسفنکتر مقعد می شود که این خود باعث افت جریان خون به محل زخم و متعاقبا طولانی شدن دوره التیام زخم میشود.
بنابراین اجابت های بعدی باعث درد بیشتر، اسپاسم بیشتر و قطعی بیشتر جریان خون به محل شده و این چرخه ادامه خواهد داشت. هدف روش های درمانی جلوگیری و توقف این چرخه جهت التیام زخم میباشد.
شقاق مقعد هم میتواند از نوع حاد (تازه ایجاد شده) یا مزمن (معمولا بیش از ۸ الی ۱۲ هفته) باشد. ظاهر شقاق حاد مانند یک زخم ساده روی مقعد است در حالیکه نوع مزمن دارای ورم و زخم عمیق تر بوده و متعاقبا درمان آن مشکل تر و در بعضی اوقات همراه با غده و بافت های اضافه درون مجرا به نام پاپیلای هیپرتروفی است.
گاهی بیمار یا حتی دکتر فیشر را به خاطر علایم مشابه با بواسیر اشتباه میگیرند و زمان از دست رفته بین تشخیص و درمان منجر به تبدیل فیشر به نوع مزمن شده و درمانش سخت تر میشود. ضمنا ممکن است تشخیص اشتباه منجر به دیگر بیماریهای کشف نشده از قبیل عفونت های جدی گردد.
از موارد کمیاب میتوان به شقاق از نوع ملتهب و برخی عفونت های مقعدی یا غده مانند بیماری کرون, کولون روده بزرگ, سفلیس, سل, سرطان خون, ایدز یا سرطان روده اشاره کرد. این بیماری ها منجر به شقاق غیر معمول, خارج از ناحیه ذکر شده میشوند و میتوانند بدون درد و غیر قابل درمان باشند.
به چه دکتری مراجعه کنیم؟
اگر متوجه علائم غیر عادی مثل احساس درد و سوزش در هنگام دفع یا مشاهده خون در مدفوع شدید، حتما برای بررسی علت به دکتر متخصص مراجعه کنید. با توجه به شباهت علائم شقاق و بواسیر، مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص قطعی این بیماری ضروری است.
توصیه می کنیم که برای پیشگیری از اتلاف وقت و هزینه و همچنین تشخیص و درمان درست، به دکتر جراح عمومی یا متخصص جراح گوارش یا بیماری های کلورکتال مراجعه کنید. زیرا پزشک عمومی فقط قادر به تشخیص این عارضه است و اگر به درمانهای پزشکی نیاز داشته باشید، پزشک جراح که تبحر کافی در این رمینه را دارد می تواند به شما کمک کند.
برای آشنایی با نحوه انتخاب بهترین دکتر شقاق (فیشر) میتوانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.
راههای تشخیص فیشر
دکتر شقاق در مرحله اول بطور کامل سوابق و علائم شما را بررسی میکند و سپس برای اطمینان معاینه بالینی انجام میدهد. معمولا بیمار به دلیل درد زیاد اجازه معاینه انگشتی را به پزشک نمیدهد. اگر پزشک با معاینه بالینی قادر به تشخیص قطعی این عارضه نباشد، از روش های زیر برای معاینه دیجیتال مقعد کمک میگیرد.
کولونوسکوپی: در این روش از یک لوله باریک که سر آن یک دوربین است برای معاینه دیجیتال روده بزرگ و بررسی سایر بیماری های روده استفاده می شود.
آنوسکوپی: مشاهده راست روده و مقعد با استفاده از یک لوله کوتاه و باریک برای معاینه واضح این ناحیه.
سیگموئیدوسکوپی: بررسی قسمت انتهایی روده بزرگ برای معاینه سایر بیماریهای مقعدی با استفاده از یک لوله باریک و کاملا انعطاف پذیر.
درمان شقاق
برای درمان شقاق روشهای گوناگونی وجود دارد. در مراحل اولیه معمولا از درمان های خانگی و دارویی استفاده میشود اما در صورت عدم موفقیت با توجه به نوع و حاد بودن بیماری، روش جراحی و یا درمان شقاق با لیزر پیشنهاد میشود.
مطلب مرتبط: 4 روش جراحی شقاق یا فیشر
برای تعیین روش درمان دارویی یا تهاجمی شقاق، حتما باید به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا با انتخاب روش مناسب، احتمال عود مجدد بیماری به حداقل برسد. با مشاهده این ویدئو با مراحل ایجاد شقاق و روشهای مختلف درمان آشنا خواهید شد.
اگر در ذهن شما سوالاتی درباره هزینههای درمان شقاق ایجاد شده و یا در این باره دچار نگرانی شدهاید، با مراجعه به صفحه هزینه درمان شقاق با لیزر میتوانید پاسخ سوالاتتان را دریافت کنید.
سایر روشهایی که بعد از معاینه توسط پزشک و تشخیص نوع و شدت پیشرفت بیماری برای درمان شقاق یا فیشر مقعد پیشنهاد میشود:
سوالات متداول
پذیرش: از شنبه تا چهارشنبه فقط با تعیین وقت قبلی
لطفا از طریق تلفن یا فرم تعیین وقت اینترنتی نسبت به گرفتن وقت اقدام نمائید.
با تشکر.
پاسخگویی همه روزه از ساعت ۹ تا ۲۲ حتی روزهای تعطیل
باسلام من سال ۹۲ دچار یبوست خون ریزی کم در ناحیه مقعد شدم در تعران به دکتر فروتن مراجعه برام ملین شیاف کلونوسکپی نوشت خوب شدم البته بیشتر اوقات دفع مدفوع تکه تکه است از سال ۹۲ تا بحال چند باری احساس درد وسوزش داشتن چند روزه رفع شده الان مدت یک ماه است بعد از یبوست شدید مجدد دچار درد سوزش وگاها خون ریزی هستم به دکتر قمری در تهران مراجعه گفتن شقاق بواسیر هست باید عمل باز انجام بشه شهرستان هم متخصص رفتم در طول یک ماه گذشته قرص شیاف وپماد ملین مصرف کردم مایعات زیاد نوشیدم گاها در… Read more »
سلام
دوست عزیز با توجه به اینکه مشکلتون قدیمی هست و به هر در بیماری شقاق و هموروئید مبتلا شدین، لازمه که از روش های جراحی و لیزر شقاق و بواسیر کمک بگیرید چون روش های دارویی دیگه پاسخگو نیستن
میتونید برای تعیین وقت معاینه و لیزر با کلینیک ما تماس بگیرید 02188870896
من موقع دفع کاملا خراش و تو مقعدم احساس میکنم لطفا بگید تو خونه میتونم برطرفش کنم
دوست عزیز اگر شقاق خفیف باشه با رعایت برخی نکات درمان میشه اما شقاق مزمن برای درمان نیاز به جراحی و لیزر داره
سلام خسته نباشید
تقریبا یک ماه پیش دچار یبوست شدم و مقعدم دچاره بریدگی شده مدفوعم با درد و سوزش،
و همراه با یک گوشت اضافه کناره مقعد اتفاق افتاده
چیکار کنم؟؟؟
سلام
اول باید یبوست رو درمان کنید با مصرف فیبر و مایعات کافی. در مرحله بعد میتونید یک هفته از پماد رکتول یا آنتی فیشر استفاده کنید و اگر مشکلتون برطرف نشد حتما و حتما مراجعه کنید
تلفن کلینیک 02188870896 – 09194696178
سلام من سوزش زیاد تو مقعد دارم لطفا بگید چیکار باید بکنم خودم نگاه کردم فقط قرمزه چیز دیگه ای ندیدم
سلام
دوست عزیز احتمالا دچار شقاق یا زخم مقعدی شدین خصوصا اگر بعد از دفع علائمتون تشدید میشه اما برای بررسی بیشتر و تشخیص قطعی لازمه مراجعه کنید 02188870896
سلام خسته نباشید من دوماهی هست که از نایحه ای که مقعد به سمت کمر میره یک خالت گود مانند هست . مانند پارگی یک خط قرمز به وجود امده و سوزش و خارج زیادی داره . اما هنگام دفع و مدفوع هیچ درد و چیزی نداره وفقد همون خط قرمر ک ایجاد شده ک مانند پارگی هست سوزش داره
سلام
لازمه که در واتساپ برامون عکس ارسال کنید 09197715527 یا اینکه حضوری مراجعه کنید 02188870896
چون محلی که این عارضه ایجاد شده توتوضیحات واضح نیست
سلام اقای دکتر خسته نباشین من از دیروز متوجه یه عارضه در مقعدم شدم که اندازه یه نخود کوچیک ولی زیر پوستی که رنگشم سیاهه وای درد ندارم موقع دسشویی یا دست زدن بهش قشنگ مشخصه وقتی دست میزنی
سلام
دوست عزیز ممکنه هموروئید ترومبوزه باشه با توجه به انیکه میگید رنگش تیره هست. اما بدون مراجعه حضوری نمیتونم نظر قطعی بدم
لطفا برای تعیین وقت تماس بگیرید 02188870896
دکتر سلام خسته نباشید من نزدیک به یک ماهه که موقع دفع احساس میکنم مقعدم خراش برمیداره و خیلی درد و سوزش دارم لطفا بگید اگر شقاق باشه چجوری باید درمانش کنم
سلام
دوست عزیز آیا مدفوعتون سخت و خشکه؟ در ابتدا باید سعی کنید با مصرف فیبر و مایعات کافی یبوست رو برطرف کنید و مدفوع رو نرم نگه دارید
هنمچنین میتونید به مدت یک هفته از پماد رکتول استفاده کنید و اگر مشکلتون برطرف نشد حضوری مراجعه کنید حتما 02188870896
من یه ساله شقاق دارم و دیگه خستم کرده هرچی دارو استفاده میکنم خوب نمیشه
دوست عزیز باید از درمانهای دیگه استفاده کنید و از روشهای لیزر و جراحی شقاق استفاده کنید چون احتمالا شقاق مزمن دارید که با دارو درمان نمیشه
برای تعیین وقت تماس بگیرید 02188870896
سلام من خیلی سوزش و خارش دارم تقریبا ده روزه که بعد دستشویی و شبها معمولا اتفاق میفته دلیلش چیه
سلام
احتمالا دچار شقاق یا فیشر مقعدی شدین اما برای نظر قطعی لازمه که حضوری مراجعه کنید
سلام من از اول تعطیلات موقعی که میرم دستشویی درد و سوزش دارم اگه شقاق باشه چه دارویی باید استفاده کنم
سلام
دوست عزیز مایعات و فیبر کافی مصرف کنید تا دچار یبوست نشید، میتونید از پماد آنتی فیشر یا رکتول هم به مدت یک هفته استفاده کنید و اگه بهتر نشدین حتما حضوری مراجعه کنید