علائم زگیل تناسلی چیست و چه شکلی است؟ راه‌های تشخیص سریع

زگیل تناسلی یا (genital wart) اغلب باعث ایجاد زائده‌های غیر طبیعی کوچک و بزرگ در نواحی تناسلی، مقعد، واژن و آلت تناسلی می‌شود. این عارضه یک بیماری مقاربتی عفونی و کاملا مسری است که در گروه بیماری‌های آمیزشی (STD) قرار می‌گیرد. زگیل‌های تناسلی با برقراری رابطه جنسی یا تماس مستقیم و پوست به پوست نواحی تناسلی با فرد آلوده بین افراد منتقل می‌شوند و از راه خون انتقال پیدا نمی‌کنند.

سوال بسیاری از افراد این است که: آیا زگیل تناسلی با یکبار رابطه جنسی هم منتقل می‌شود؟ در پاسخ باید بگوییم اگر با فرد آلوده به ویروس hpv رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید، به احتمال خیلی زیاد شما هم در اولین تماس به این عارضه مبتلا خواهید شد. از زمانی که فرد به این ویروس مبتلا می‌شود تا زمان بروز زائده‌ها ممکن است چندماه تا چندسال زمان ببرد. برخی از افراد هم بدون هیچگونه علائم ظاهری فقط ناقل ویروس هستند. متاسفانه به دلیل عدم آگاهی کافی، آمار ابتلا به زگیل روز به روز در حال افزایش است. هر روز مبتلایان زیادی به دنبال راه‌های درمان سریع و قطعی این بیماری هستند.

در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی کامل علائم زگیل تناسلی زنان و مردان، دلایل، راه‌های تشخیص و درمان زگیل تناسلی بپردازیم:

زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی زائده‌های گوشتی نرم، مسطح یا برآمده‌ و تغییرات پوستی در واژن، مقعد، آلت تناسلی، دهان و کشاله‌های ران هستند. عامل اصلی به وجود آورنده آن‌ها نوعی ویروس DNA دار با نام HPV یا پاپیلومای انسانی می‌باشد. به ویژه انواع HPV-6 و HPV-11 از علل اصلی زگیل تناسلی خارجی و داخلی هستند. اگرچه زگیل‌ها به ندرت آسیب طولانی‌مدت ایجاد می‌کنند، اما عموماً ناخوشایند در نظر گرفته می‌شوند و ممکن است باعث ناراحتی روانی شوند.

ویروس اچ پی وی عمدتا از راه روابط جنسی منتقل شده و نوع کم خطر (Low Risk) آن باعث بروز زگیل‌های تناسلی می‌شود. انواع پرخطر (High Risk) این ویروس می‌توانند باعث سرطان‌های دهانه رحم و مقعد شوند. با مراجعه به صفحه HPV ویکیپدیا می‌توانید اطلاعاتی دقیق درباره این ویروس را بدست بیاورید.

متاسفانه به دلیل روابط جنسی غیر اصولی، سن شیوع این بیماری روز به روز در حال کاهش است و طبق جدیدترین آمار، سن ابتلا به 12 سال رسیده است. هرچقدر از لحاظ جنسی فعال‌تر باشید، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستید. به همین دلیل حدود 80 درصد از افراد آلوده بین 17 تا 33 سال سن دارند و بیشترین گروه سنی مبتلایان 20 تا 24 سال است.

علائم زگیل تناسلی چه شکلی است؟

بیماری زگیل تناسلی با علائم و نشانه‌های واضح و مشخصی همراه است که بسیاری از آنها به سادگی و از روی شکل ظاهری توسط خود فرد قابل تشخیص هستند:

• وجود زائده‌های برجسته، سفت و توپر گوشتی شکل در اطراف ناحیه تناسلی و مقعد به شکل تک زگیل‌هایی پراکنده و ریز و یا برآمدگی‌های بزرگ‌تر به شکل خوشه‌ای و متمرکز.
• رنگ زگیل‌های تناسلی مردان و زنان، غالبا به رنگ پوست است ولی در برخی موارد ممکن است تیره‌تر یا روشن‌تر از رنگ پوست فرد باشد.
• در افرادی که رابطه جنسی دهانی داشته‌اند، این زائده‌ها ممکن است در اطراف نواحی دهان، زبان، لب‌ها و گلو ایجاد شده باشد.
• گاهی احساس خارش و سوزش در محل زائده‌ها احساس می‌شود.
• وجود رطوبت و ترشح در محل زائده‌ها
• اگر زائده‌ه‍ا در مسیر مجاری ادراری قرار گرفته باشند، می‌توانند باعث ایجاد خونریزی، بروز درد و انسداد مجاری ادراری شوند.

البته در برخی موارد این زائده‌ها درون نواحی داخلی دستگاه تناسلی (درون واژن، دهانه رحم یا مقعد) به وجود می‌آیند و با علائم خاصی هم همراه نیستند، به همین دلیل ممکن است متوجه آن نشوید. در چنین شرایطی تشخیص این بیماری کار آسانی نیست و به بررسی‌های پزشکی نیاز دارد.

محل ایجاد زگیل‌های تناسلی

بیشتر افراد زمانی به وجود این بیماری در بدن خود پی می‌برند که با علائم و نشانه‌های ظاهری آن برخورد می‌کنند. ویروس HPV در سه ناحیه بدن که در برقراری روابط جنسی بیشتر درگیر هستند، می‌تواند باعث ایجاد زگیل تناسلی به شکل‌های زیر شود:

مطلب مرتبط: دکتر متخصص زگیل تناسلی و بهترین مرکز درمانی در تهران

1- زگیل ناحیه تناسلی که از طریق ارتباط جنسی واژینال منتقل می‌شود.

2- ناحیه‌ مقعد که بر اثر ارتباط جنسی و تماس با ویروس دچار زگیل مقعدی می‌شود.

3- زگیل تناسلی در دهان، زبان، لب‌ها و گلو که ناشی از ارتباط جنسی دهانی است.

زگیل تناسلی در کودکان هم ایجاد می‌شود؟

گاهی امکان ابتلای کودکان به این بیماری وجود دارد. در کودکانی که به زگیل تناسلی دچار می‌شوند، به خصوص در کودکان زیر 2 سال باید دو عامل زیر را در نظر گرفت:

• انتقال ویروس از مادر به نوزاد هنگام زایمان طبیعی
• تماس دست آلوده با ناحیه تناسلی کودک هنگام تعویض پوشک
• تجاوز جنسی به کودک

تشخیص زگیل تناسلی زنان و مردان

برای تشخیص بیماری، پزشک ابتدا یک معاینه روتین و ساده انجام می‌دهد و با معاینه ظاهری فرد این زائده‌ها را بررسی می‌کند. زگیل‌های تناسلی خارجی معمولا با معاینه و بررسی سابقه جنسی بیمار قابل تشخیص هستند.

اگر علائم زگیل‌ آلت تناسلی در بدن فرد وجود نداشت حسب مورد، پزشک قسمت‌های پنهان و داخلی دستگاه تناسلی و مقعد را به وسیله دستگاه مورد بررسی قرار می‌دهد. چون گاهی زگیل‌ها در نواحی داخلی مثل دهانه رحم و درون واژن و مقعد رشد می‌کنند، از این رو به راحتی قابل مشاهده نیستند. در صورتی که پزشک به ویروس HPV و سایر عفونت‌های ناشی از آن مشکوک شود، از روش‌های دیگری برای تشخیص ویروس در بدن فرد استفاده می‌کند که شامل دو مورد زیر است:

• تست پاپ اسمیر
• روش مولکولی

تست پاپ اسمیر زنان

برای تشخیص ویروس عامل زگیل تناسلی و بررسی خطرات احتمالی آن به زنان بالای 35 سال توصیه می‌شود که حداقل سالیانه یک بار تست پاپ اسمیر را انجام دهند. این تست فقط مختص خانم‌هاست و در آن از یک برس کوچک برای نمونه برداری از سطح دهانه رحم و واژن استفاده می‌شود تا بتوان آن‌ها را زیر میکروسکوپ برای تغییرات سلولی که ممکن است منجر به سرطان دهانه رحم شود، بررسی کرد.

A Pap smear may also help find other conditions, such as infections or inflammation. It is usually done at the same time as a pelvic exam and may also be done at the same time as a test for certain types of human papillomavirus (HPV). Also called Pap test and Papanicolaou test.

cancer.gov

مطلب مرتبط: علائم زگیل تناسلی زنان با عکس

آزمایش پاپ اسمیر همچنین ممکن است به یافتن شرایط دیگر مانند عفونت یا التهاب کمک کند. معمولاً همزمان با معاینه لگن انجام می‌شود و با آزمایش انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) انجام می‌شود. تست پاپ و تست پاپانیکولائو نیز نامیده می‌شود.

در مردان اگر زائده خارجی وجود نداشته باشد، امکان تشخیص زگیل تناسلی وجود نخواهد داشت.

مطلب مرتبط: زگیل تناسلی مردان

PCR و روش مولکولی

برای تشخیص نوع زگیل‌های تناسلی و وجود ویروس HPV در بدن فرد علاوه بر انجام تست پاپ اسمیر که روشی مخصوص خانم‌هاست، روشی با نام روش مولکولی وجود دارد که هم برای خانم‌ها و هم برای آقایان قابل استفاده است. میزان حساسیت و دقت این روش بسیار بالاست و می‌تواند به طور دقیق مشخص کند که آیا شخص به ویروس HPV مبتلا است یا خیر ؟

یکی از راه های انجام روش مولکولی انجام روش ژنوتایپینگ است که به وسیله ی آن ژن HPV را توالی یابی می‌کنند و از این طریق به این مساله که آیا فرد به ویروس آلوده است یا خیر پی می‌برند.

همچنین برای تشخیص HPV در مردان و زنان روش دیگری هم با نام REAL TIME PCR وجود دارد که در آن ژن مورد نظر بیش از هزاران بار مورد تکثیر قرار می‌گیرد و سپس نتایج حاصل از آن را روی دستگاه آنالیز می‌کنند.

علت زگیل تناسلی

همان طور که گفته شد اصلی‌ترین علت زگیل تناسلی مردان و زنان یکی از انواع ویروس HPV یا پاپیلومای انسانی می‌باشد. این ویروس به طور کلی مسبب به وجود آمدن تمامی انواع زگیل‌هاست ولی از آنجایی که تا به امروز بیش از 100 تیپ مختلف از آن شناسایی شده است، هر تیپ زگیل‌های متفاوتی را در سطوح مختلف بدن ایجاد می‌کنند. برخی از تیپ‌های ویروس HPV عامل ایجاد زگیل‌های تناسلی شناخته شده اند.

به طور کلی تمامی زگیل‌هایی که در بدن فرد به وجود می‌آیند در اثر ابتلا به ویروس HPV می‌باشد و عامل دیگری در بروز آن سهیم نیست. اما تایپ ویروسی که منجر به ایجاد زگیل تناسلی می‌شود، با زگیل‌های نواحی دیگر بدن متفاوت است.

نکته مهمی که در این رابطه وجود دارد دوره خاموشی این بیماریست. همانطور که گفتیم ویروس HPV در اثر اولین تماس و رابطه جنسی با فرد آلوده به بدن فرد منتقل می‌شود، ولی علائم و نشانه‌های زگیل‌های تناسلی بلافاصله در بدن فرد به وجود نمی‌آید.

با توجه به وضعیت سیستم ایمنی بدن هر فرد مدت زمانی که طول می‌کشد تا زگیل‌های تناسلی علائم و نشانه‌های خود را نشان دهند، متفاوت است. این مدت زمان را نمی‌توان به طور دقیق مشخص کرد و به فاکتورهای زیادی بستگی دارد، ولی به طور کلی از زمان دریافت ویروس، در حدود 3 ماه طول می‌کشد تا علائم و نشانه‌های زگیل‌های تناسلی بر روی بدن فرد مشاهده شود.

البته در برخی افراد که به سایر بیماری‌های آمیزشی مبتلا هستند و سیستم ایمنی بدنی آنها بسیار ضعیف است، علائم و نشانه‌های زگیل‌های تناسلی در مدت زمان بسیار کوتاه تری ایجاد می شوند.

در برخی موارد مشاهده شده است که فرد پس از رابطه جنسی با شریک جنسی خود به زگیل تناسلی مبتلا شده است ولی خود فرد آلوده ممکن است تا سال‌ها هیچ علائمی از زگیل‌های تناسلی بر روی بدنش نداشته باشد.

راه‌های انتقال زگیل تناسلی و تیپ‌های مختلف آن

شناخته شده ترین عامل انتقال زگیل تناسلی، تماس مستقیم پوست با پوست بدن فرد آلوده در حین برقراری ارتباط جنسی است و این هیچ تفاوتی در مردان و زنان ندارد. ارتباط جنسی با فرد آلوده به یک میزان در ابتلا به زگیل تناسلی مردان و زنان تاثیرگذار است و در اولین ارتباط جنسی با فرد آلوده، ویروس این بیماری می‌تواند به بدن فرد منتقل شود.

البته عوامل تاثیرگذاری وجود دارند که باعث می‌شود برخی افراد برای ابتلا به زگیل تناسلی مستعدتر باشند و حتی ممکن است بدون داشتن رابطه جنسی به زگیل های تناسلی مبتلا شوند.

عوامل خطر در ابتلا به زگیل تناسلی:

• افرادی که از نظر جنسی فعال هستند و بیش از یک شریک جنسی دارند.
• افرادی که از نظر جنسی بی بند و بار هستند و به اصول اخلاقی پایبند نیستند.
• افرادی که در رنج سنی ۱۲ تا ۳۵ سال قرار دارند .
• افرادی که مواد مخدر و نوشیدنی های الکلی مصرف می کنند.
• افرادی که تجربه ی تجاوز جنسی در زندگی خود داشته اند.
• افرادی که سیستم ایمنی بدنی آنها بسیار ضعیف است.
• مبتلایان به ایدز
• افرادی که نکات بهداشتی را رعایت نمی کنند.
• افرادی که به سایر بیماری های STD یا آمیزشی مبتلا هستند.
• نوزادانی که مادر آنها به ویروس HPV مبتلا است.

احتمال ابتلا به زگیل‌های تناسلی بدون رابطه جنسی

گاهی سیستم ایمنی بدن فرد به قدری ضعیف است که شخص بدون برقراری رابطه‌ جنسی هم ممکن است به این ویروس مبتلا شود که این احتمال در موارد زیر وجود دارد:

• مبتلایان به بیماری ایدز
• افرادی که به انواع سرطان‌ها و عفونت‌ها مبتلا هستند
• افرادی که عمل‌های پیوندی داشته اند و عضو جدیدی دریافت کرده‌اند
• استفاده بیش از اندازه از قرص‌های ضدبارداری
• افرادی که در سنین پایین از نظر جنسی فعالیت دارند

انواع زگیل تناسلی

ویروس HPV دارای تیپ‌ها و ژن‌های مختلفی است که حسب مورد، هر کدام عملکردهای متفاوتی را به دنبال دارند . تا به امروز در حدود ۱۰۰ تیپ مختلف از این ویروس شناسایی شده است. به طور کلی انواع تیپ‌های متفاوت این ویروس به دو نوع کلی زیر تقسیم بندی می‌شوند:

تیپ کم خطر ویروس HPV

تیپ کم خطر ویروس HPV فقط باعث به وجود آمدن زگیل‌ واژن (ناحیه تناسلی)، مقعد و دهان می‌شوند. این زگیل‌ها عفونت خاصی در بر ندارند و مشکل خاصی به وجود نمی‌آورند و معمولا پس از گذشت مدت زمانی در حدود ۱۸ الی ۲۴ ماه خود به خود از بین می‌رود و ناپدید می شوند.

از انواع کم خطر ویروس HPV می توان به نوع ۶، ۱۱، ۴۰، ۴۳، ۴۴، ۵۳، ۵۴، ۶۱، ۷۲ و ۷۳ اشاره کرد.

مطلب مرتبط: گالری عکس زگیل تناسلی

تیپ پرخطر ویروس HPV

این نوع تیپ‌های ویروس HPV می‌توانند علاوه بر ایجاد زگیل‌های تناسلی مشکلات دیگری هم به همراه داشته باشند. یکی از مهلک ترین بیماری‌هایی که در اثر این نوع تیپ از ویروس HPV به وجود می‌آید، سرطان دهانه رحم، واژن و مقعد است که سالیانه جان عده زیادی را در سرتا سر جهان می گیرد.سرطان دهانه رحم سومین نوع سرطان شایع در میان زنان جهان است.

از پرخطر ترین انواع ویروس HPV میتوان به نوع ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۳۵، ۳۹،۴۵، ۵۱، ۵۲، ۵۶، ۵۸ ، ۵۹ و۶۸ اشاره کرد.

عوارض و خطرات

تیپ پرخطر ویروس HPV می‌تواند باعث ایجاد سرطان در نواحی زیر شود:

• سرطان دهانه رحم
• سرطان واژن
• سرطان دهانه واژن
• سرطان بیضه و آلت تناسلی در مردان
• سرطان مقعد
• سرطان زبان
• سرطان حنجره
• سرطان دهان

همانطور که مشاهده کردید HPV فقط عامل ایجاد زگیل تناسلی نیست. بلکه به دنبال آن بیماری‌های دیگری هم مانند سرطان ممکن است به وجود بیاید از این رو داشتن آگاهی‌های عمومی و اطلاعات لازم در رابطه با این بیماری امری ضروری به نظر می‌رسد.

کنترل و پیشگیری از زگیل

بهترین راه برای پیشگیری از زگیل تناسلی، دریافت واکسن HPV است که فرد را در برابر عفونت با هر 9 نوع سویه HPV از جمله انواع 6 و 11 که باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند، محافظت می‌کند. سایر اقدامات پیشگیرانه در برابر این بیماری به شرح زیر است:

در صورت مشاهده ضایعات روی پوست یا اندام تناسلی خود سریعاً با پزشک مشورت کنید.
برای جلوگیری از سرایت عفونت به دیگران، در صورت داشتن ضایعات بیماری از رابطه جنسی خودداری کنید
غربالگری بیماری‌های مقاربتی
چکاپ قبل از ازدواج
همیشه قبل از رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید
از برقراری رابطه با افراد مبتلا به زگیل تناسلی خودداری کنید
از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی با دیگران خودداری کنید.
عدم تغییر مکرر شریک جنسی و اجتناب از رفتارهای تحریک آمیز جنسی
چکاپ سالانه سلامتی انجام دهید

راه‌های درمان زگیل تناسلی

شاید از خود بپرسید که آیا زگیل تناسلی درمان می‌شود؟ زگیل های تناسلی قابل درمان هستند و برای از بین بردن آن روش‌های متعددی وجود دارد. اگر به زگیل تناسلی مبتلا شده‌اید قبل از هرچیز باید آرامش خود را حفظ کنید و بلافاصله به یک دکتر زگیل تناسلی مراجعه نمایید.

شاید افراد زیادی از مراجعه به پزشک خجالت بکشند ولی باید بدانید که هرچه درمان زگیل های تناسلی خود را سریع تر و زودتر آغاز نمایید درمان آن راحت تر است. داشتن استرس و پنهان کردن بیماری زگیل تناسلی فقط روند درمانی آن را کندتر و سخت تر می‌کند. معمولا استفاده از پماد زگیل برای کنترل و درمان این بیماری توصیه می‌شود.

روش‌های درمان زگیل تناسلی مردان و زنان تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد و هر دو باید با توجه به اندازه و محل دقیق زگیل‌ها یکی از درمان‌های کرایوتراپی یا لیزر را انتخاب کنند.

از آنجایی که برخی تیپ های این ویروس می تواند باعث بروز انواع سرطان شود درمان سریع و زودهنگام زگیل‌های تناسلی از اهمیت بالایی برخوردار است. از طرفی تا زمانی که شما به زگیل‌های تناسلی مبتلا هستید نمی‌توانید با شریک جنسی خود ارتباط جنسی برقرار نمایید زیرا امکان سرایت زگیل ها وجود دارد.

به طور کلی برای تمامی انواع زگیل‌های تناسلی درمان‌های زیر در نظر گرفته می‌شود:

• لیزردرمانی
• کرایوتراپی
• سوزاندن با الکتروکوتر
• عمل جراحی
• درمان خانگی زگیل
• دارودرمانی

در صفحه مربوطه می‌توانید روش‌ کرایو زگیل تناسلی و لیزر زگیل تناسلی را همراه با مزایا، معایب و هزینه هر روش مشاهده کنید.

انتخاب پزشک متخصص و با تجربه برای درمان زگیل تناسلی از اهمیت بالایی برخوردار است و نباید از کنار این موضوع به سادگی بگذرید. دکتر زارعی در کلینیک پایتخت یکی از بهترین پزشکان برای لیزر و کرایو زائده های زگیل تناسلی است که با استفاده از دستگاه های مدرن لیزر در کوتاه ترین زمان این عارضه را درمان می کند.

سوالات متداول زگیل تناسلی