یبوست چیست؟
یبوست به عنوان یک مشکل عمومی ، خیلی ساده قابل جلوگیری و درمان است . البته یبوست میتواند منجر به مشکلات جدی تری شود که دراینصورت نیاز به انجام آزمایش و مداخله ی پزشک و به ندرت جراحی پیدا میکند. برای یکی یبوست یعنی تعداد کم اجابت و برای دیگری مدفوع سفت و عبور سخت که مستلزم فشار آوردن و درد هنگام عبور است و باز برای یک سری حس تخلیه نشدن کامل و نارضایتی از اجابت. یبوست معمولا با حس باد کردن ، تهوع خفیف و گرفتگی عضلات همراه است که کلا پس از بیرون رفتن رفع میشوند.
عملکرد “عادی” روده ها
وظیفه ی روده و رکتوم (روده ی بزرگ) جدا کردن آب و الکترولیت های خاص از مدفوع و سپس نگهداری آن قبل از دفع میباشد. اصطلاح “عادی” میتواند معنای بسیار وسیعی داشته باشد ولی درکل میتوان گفت اجابت باید حداقل هر سه روز یک بار و نه بیش از سه بار در روز رخ دهد ، مدفوع باید به راحتی دفع شود و نیازی به فشار زیاد از حد نداشته باشد ، و در آخر شخص باید پس از اجابت حس تخلیه کامل داشته باشد. این باور که اجابت هر روز لازم است اصلا درست نیست و منجر به نگرانی های بیهوده و استفاده بیش از حد ملین شود.
دلیل یبوست چیست؟
اغلب اوقات یبوست بخاطر یک یا ترکیبی از این سه مورد است: غذا با فیبر کم ؛ مصرف کم مایعات و ورزش نکردن. البته دلایل دیگری هم وجود دارند که باید آنها را مد نظر داشت:
- کمبود فیبر درغذا
- عدم شستشو
- کمبود آب بدن
- بیماری هایی از قبیل دیابت ، کم کاری تیروئید ، اسکلرودرمی ، لوپوس و افسردگی
- داروهایی از قبیل موارد مخدر ،فشار خون و آرام بخش
- عملکردهای غیرعادی مانند اینرسی کولون ، dyssynergia عضلات کف لگن ، بیماری هیرشپرونگ
- سرطان روده یا رکتال
- سرطان مقعد
- enterocele، sigmoidocele، رکتوسل، و درهم رفتگی روده رکتوم (پرولاپس)
- تنگی روده (دیورتیکولیت ، کرون ، تشعشعات ، ایسکمی)
- بیماری های مقعد (تنگی از بیماری کرون ، جراحات پس از جراحی ، درد مقعد شدید شامل شقاق مقعد و عفونت مقعد)
چگونه یبوست را درمان و یا از آن جلوگیری کنیم؟
یبوست در کل با سالم نگه داشتن سیستم گوارشی کنترل میشود مانند : رژیم غذایی سالم ، مصرف مایعات و ورزش . رژیم غذایی با ۲۵ تا ۳۵ گرم فیبر در روز توصیه میشود. بعلاوه خوردن سبزیجات ، میوه ، غلات و نان سبوس دار به حجیم کردن مدفوع و بهتر شدن آن کمک میکند. نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در روز مدفوع را نرم نگه میدارد و در آخر ، ورزش منظم که میتواند به سادگی ۳۵ دقیقه پیاده روی روزانه باشد.
ملین های متنوعی در داروخانه ها موجودند که کارکرد هریک به نوع خود متفاوت است و برای یبوست های حاد موثرند. هرچند استفاده دائمی ملین شاید ضروری و لازم باشد ولی باید طبق نظر و مشورت با پزشک انجام شود.
چه زمانی باید به پزشک رجوع کرد؟
زمانیکه :
- یبوست پشت سر هم ، جدید و بدون سابقه باشد
- یبوستی که در شدت و یا دفعات بلند مدت شود و با رعایت های ذکر شده رفع نشود.
- یبوستی که همراه با تغییر حالت مدفوع (باریک یا نرم شدن) ، خون ریزی یا کم شدن وزن باشد.
روشهای تشخیص یبوست
- کولونوسکوپی
- تنقیه با باریوم
- کولونوسکوپی مجازی ، CT colonography
- بررسی انتقالی Sitzmarks®
- مانومتری آنورکتال
- Defecography (ام آر آی دینامیک یا فلوروسکوپی)
نظرات کاربران در مورد این مطلب
پذیرش: از شنبه تا چهارشنبه فقط با تعیین وقت قبلی
لطفا از طریق تلفن یا فرم تعیین وقت اینترنتی نسبت به گرفتن وقت اقدام نمائید.
با تشکر.
درباره نویسنده
