یبوست به عنوان يك مشكل عمومي ، خيلي ساده قابل پیشگیری و درمان است. البته يبوست مي‌تواند منجر به مشكلات جدی‌تری شود كه دراينصورت نياز به انجام آزمايش و مداخله‌ی پزشك و به ندرت جراحي پيدا می‌كند.
براي يكي يبوست يعني تعداد كم اجابت و براي ديگری مدفوع سفت و عبور سخت كه مستلزم فشار آوردن و درد هنگام عبور است و باز براي يك سري حس تخليه نشدن كامل و نارضايتي از اجابت. يبوست معمولا با حس باد كردن ، تهوع خفيف و گرفتگي عضلات همراه است كه كلا پس از بيرون رفتن رفع مي‌شوند.
عملكرد “عادd” روده‌ها
وظيفه‌ی روده و ركتوم (روده ي بزرگ) جدا كردن آب و الكتروليت های خاص از مدفوع و سپس نگهداري آن قبل از دفع مي‌باشد. اصطلاح “عادي” می‌تواند معناي بسيار وسيعي داشته باشد ولي در كل مي‌توان گفت اجابت بايد حداقل هر سه روز يك بار و نه بيش از سه بار در روز رخ دهد، مدفوع بايد به راحتي دفع شود و نيازي به فشار زياد از حد نداشته باشد، و در آخر شخص بايد پس از اجابت حس تخليه كامل داشته باشد. اين باور كه اجابت هر روز لازم است اصلا درست نيست و منجر به نگراني هاي بيهوده و استفاده بيش از حد ملين شود.
دلایل ایجاد يبوست
اغلب اوقات يبوست بخاطر يك يا تركيبي از اين سه مورد است: غذا با فيبر كم ؛ مصرف كم مايعات و ورزش نكردن. البته دلايل ديگري هم وجود دارند كه بايد آنها را مد نظر داشت:
- کمبود فیبر درغذا
- عدم شستشو
- کمبود آب بدن
- بیماری هایی از قبیل دیابت ، کم کاری تیروئید ، اسکلرودرمی ، لوپوس و افسردگی
- داروهایی از قبیل موارد مخدر ،فشار خون و آرام بخش
- عملکردهای غیرعادی مانند اینرسی کولون ، dyssynergia عضلات کف لگن ، بیماری هیرشپرونگ
- سرطان روده یا رکتال
- سرطان مقعد
- enterocele، sigmoidocele، رکتوسل، و درهم رفتگی روده رکتوم (پرولاپس)
- تنگی روده (دیورتیکولیت، کرون، تشعشعات، ایسکمی)
- بیماری های مقعد (تنگی از بیماری کرون ، جراحات پس از جراحی ، درد مقعد شدید شامل شقاق مقعد و عفونت مقعد)
روش‌های تشخیص یبوست
- کولونوسکوپی
- تنقیه با باریوم
- بررسی انتقالی Sitzmarks
- مانومتری آنورکتال
- Defecography (ام آر آی دینامیک یا فلوروسکوپی)
عوارض
اگر به موقع برای درمان یبوست های مداوم و طولانی مدت اقدام نکنید و درمان را جدی نگیرید، ممکن است دچار عوارض و مشکلات جدی این عارضه شوید که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:
افتادگی رکتوم
ایجاد یک برآمدگی در انتهای رکتوم است و معمولا در افراد مسنی که دچار یبوست مزمن می‌شوند، بوجود می‌آید. استفاده از ملین ها طبق دستور پزشک می تواند از تشدید پرولاپس رکتوم جلوگیری کند.
بواسیر یا هموروئید
بواسیر یکی از شایع ترین عوارض یبوست شدید است و می‌تواند درد و ناراحتی زیادی را برای افراد مبتلا ایجاد کند. جهت پیشگیری از بروز این عارضه باید این موارد را رعایت کنید:
- مصرف کافی مایعات
- استفاده از مواد غذایی سرشار از فیبر
- تحرک
- هنگام دفع مدفوع زور نزنید
- استفاده از کیسه آبگرم
شقاق مقعدی
شقاق یا فیشر مقعدی هم یکی دیگر از عوارض یبوست است و به ایجاد زخم یا پارگی در مقعد اطلاق می‌شود. شقاق معمولا با درد و سوزش زیادی همراه است و گاها باغث خونریزی هم می‌شود.
برای بهبود این عارضه گرفتن حمام سیتز، استفاده از ملین ها و داروهای موضعی مثل پماد آنتی فیشر پیشنهاد می‌شود. اگر شقاق مزمن باشد تنها راه درمان، عمل جراحی است.
بی اختیاری ادرار
پزشکان بر این باورند که زور زدن زیاد و یبوست مزمن و طولانی می‌تواند منجر به بی اختیاری ادرار شود. ورزش کگل یکی از راه های کنترل و بهبود این عارضه است.
گزینه‌هایی برای پیشگیری و درمان یبوست
يبوست در كل با سالم نگه داشتن سيستم گوارشي كنترل ميشود مانند :
رژيم غذايي سالم ، مصرف مايعات و ورزش . رژيم غذايي با 25 تا 35 گرم فيبر در روز توصيه می‌شود. بعلاوه خوردن سبزيجات، ميوه، غلات و نان سبوس دار به حجيم كردن مدفوع و بهتر شدن آن كمك مي‌كند. نوشيدن 6 تا 8 ليوان آب در روز مدفوع را نرم نگه ميدارد و در آخر، ورزش منظم كه مي‌تواند به سادگي 35 دقيقه پياده روي روزانه باشد.
ملين هاي متنوعي در داروخانه ها موجودند كه كاركرد هريك به نوع خود متفاوت است و براي يبوست هاي حاد موثرند. هرچند استفاده دائمي ملين شايد ضروري و لازم باشد ولي بايد طبق نظر و مشورت با پزشك انجام شود.
چه زماني بايد به پزشك رجوع كرد؟
- يبوست پشت سر هم ، جديد و بدون سابقه باشد
- يبوستي كه در شدت و يا دفعات بلند مدت شود و با رعايت هاي ذكر شده رفع نشود
- يبوستي كه همراه با تغيير حالت مدفوع (باريك يا نرم شدن) ، خون ريزي يا كم شدن وزن باشد
پذیرش: از شنبه تا چهارشنبه فقط با تعیین وقت قبلی
لطفا از طریق تلفن یا فرم تعیین وقت اینترنتی نسبت به گرفتن وقت اقدام نمائید.
با تشکر.
پاسخگویی همه روزه از ساعت ۹ تا ۲۲ حتی روزهای تعطیل
سلام علیکم پسرم نزدیک شش ماه یبوثت کرفته و هنگام دفع واقعا درد داره و نزدیک به نیم ساعت طول میکشه که دفع رو انجام بده بعضی وقتها مجبور میشیم شیاف گلیسیرین استفاده کنیم ولی واقعا اذیت ککنده شده این موضوع ، باوجود اینکه ملاین خوراکی و خانگی میدهیم باز بهتر نمی شوند به نظر شما ما چه اقدامی کنیم بهتر است ممنون؟
با سلام اگر تهران هستید حتما فرزند خود را بیارید پیش من اما اگر خارج از تهران هستید بهتر است به یک متخصص گوارش مراجعه فرمائید
با سلام خسته نباشيد من ٢٧ سال دارم چند روزي دچار دل پيچه شديد شدم دوستم به من خاكستر سيگار داد خوردم بلافاصله دل پيچم خب شد ولي نزديك به ٤ روز شكمم كار نميكنه اقا دكتر بايد چيكار كنم؟
سلام اقا یوسف اخه این چه کاری شما میکنید هر کسی هر حرفی زد را که نباید گوش بدید حتما به متخصص گوارش مراجعه فرمائید
پسرم 8 سالشه یبوست شدید داره الان هم بی اختیاری مدفوع داره خیلی مستاصل شدم نمی دونم چکار کنم
سلام حتما بیاریدش کلینیک تا معاینه اش کنم جای نگرانی نیست خوب میشه
چند سال است که دچار یبوست مزمن شده ام پزشکان فقط دستور مصرف فیبر رادارند وگاها داروهای ملین ولی فایده نداشته.لذا دراثر این بیماری دچار خارش مقعد وگاها خونریزی شده ام
سلام احتمالا به شقاق همراه با بواسیر مبتلا شده اید درباره یبوست شما هم باید تشریف بیارید تا مشکلتان برسی شود