جدی‌ترین عوارض یبوست را بشناسید؛ آیا یبوست خطرناک است؟

عارضه یبوست به معنای حرکات نامنظم روده و دفع مدفوع سفت و خشک است و ممکن است تا هفته ها طول بکشد. افرادی که در طول هفته کمتر از 3 بار نیاز به دفع مدفوع دارند یا افرادی که در زمان دفع با مشکل مواجه می‌شوند و نیاز به زور زدن زیاد دارند، به یبوست مبتلا هستند. گاهی شدت این عارضه به قدری است که ممکن است فرد با خونریزی مواجه شود. البته خونریزی تنها یکی از عوارض یبوست است.

یبوست بیماری رایجی است و همه افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. پس نگران نباشید و اگر با این مشکل مواجه شدید، با انجام کارهای مناسب آن را درمان کنید. ولی مراقب باشید که یبوست طولانی نشود، زیرا ممکن است عوارض جدی آن ظاهر شوند. بنابراین لازم است عوارض یبوست را جدی بگیرید.

توصیه ما این است که یبوست را قبل از بروز عوارضی مانند شقاق، با چند روش ساده مثل افزودن فیبر به رژیم غذایی و نوشیدن آب و ورزش رفع کنید.

علائم یبوست

زمانی که دچار یبوست شده اید احتمالا حالت‌های زیر را تجربه می‌کنید:

• دفع مدفوع کمتر از 3 بار در هفته (حداکثر دفع مدفوع روزانه 2 بار و حداقل آن 3 بار در هفته)
• مدفوع سفت و خشک
• زور زدن بیش از اندازه در هنگام دفع مدفوع
• احساس اینکه مدفوع به طور کامل تخلیه نشده است
• نیاز به کمک دست برای تخلیه مدفوع که گاهی اوقات این کار با فشار دادن دو سمت مقعد یا خارج کردن مدفوع با انگشت انجام می‌شود.

عوارض یبوست چیست؟

بیماری‌های رکتوم و مقعد مثل شقاق و بواسیر شایع ترین عوارض جدی این عارضه هستند. در ادامه به بررسی شایع‌ترین عوارض یبوست خواهیم پرداخت:

• رگ های متورم در مقعد (بواسیر یا هموروئید) : زور زدن بیش از اندازه در هنگام دفع، باعث ملتهب شدن رگ‌های مقعد و در نتیجه بروز بواسیر می‌شود.
• شکاف یا پارگی در مقعد (شقاق مقعدی) : مدفوع سفت، خشک و بزرگ باعث ایجاد شکاف یا پارگی در مقعد می‌شود.
• خارج شدن مدفوع (گیر کردن مدفوع) : مدفوع بزرگ و سخت باعث ایجاد شکاف‌هایی در مقعد می‌شود.
• رکتوسل: این عارضه اغلب در زنان رخ می‌دهد و برآمده شدن راست روده به سمت واژن است که دلیل اصلی آن ایجاد فشار در مقعد است.
• درد شدید شکم: یبوست می‌تواند باعث ایجاد احساس ناراحتی شود. با این حال، اگر وضعیت شما ناخوشایند است و به طور ناتوان کننده ای دردناک می‌شود، زمان آن فرا رسیده است که به دنبال کمک باشید.
• خون در مدفوع: می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های التهابی روده و سرطان کولورکتال باشد.
• عدم توانایی در عبور گاز: اگر یبوست دارید و نمی‌توانید گاز را دفع کنید، ممکن است دچار انسداد روده شده باشید.

چرا یبوست بیشتر روی پوست تاثیر می‌گذارد؟

پاسخ این است که بدن سعی می‌کند سموم را از طریق سایر اندام‌های دفع کننده مواد زائد خارج کند. چون عملکرد روده بزرگ در هنگام یبوست ضعیف است، یدن سعی می‌کند سموم را از طریق کلیه‌ها و پوست دفع کند که باعث ایجاد مشکلات پوستی مانند لک، کک و مک و جوش می‌شود.

www.joybynature.com/blogs/healthy-happy/120249607-constipation-and-skin-issues

تاثیر یبوست بر اعصاب

یبوست مزمن با مشکلات سلامتی طولانی مدت مانند التهاب، عدم تعادل هورمونی و اضطراب/افسردگی همراه است. مطالعات نشان می‌دهد که یبوست یکی از عوارض شایع بیماری‌های عصبی مانند بیماری پارکینسون است و با پیشرفت سریع‌تر بیماری آلزایمر مرتبط است. درک بیشتر در مورد چگونگی تأثیر یبوست بر سیستم عصبی مغز و شناخت آن به طور گسترده، می‌تواند به توسعه درمان‌ها و استراتژی‌های پیشگیری برای زوال شناختی و شرایط مرتبط کمک کند.

چه زمانی یبوست خطرناک است؟

اگر این عارضه بیشتر از 3 ماه طول کشید و با درمان‌هایی مثل مصرف فیبر رفع نشد، باید برای پیدا کردن علت اصلی اقدام کرد. زیرا این شرایط نشان دهنده یبوست مزمن است و نه تنها دلایل جدی‌تری دارد، بلکه خود می‌تواند منجر به بیماری‌های زیادی شود. دانستن علائم هشدار دهنده می‌تواند بسیار مفید باشد تا در صورت بروز یبوست بتوانید به پزشک خود مراجعه کنید.

• تغییر ناگهانی در ریتم معمول حرکات روده (برای مدت بیش از شش هفته) در افراد بالای 50 سال
• وجود خون در مدفوع
• کم خونی یا کمبود آهن
• کاهش وزن غیر منتظره
• سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا رکتوم یا بیماری التهابی روده
• توده قابل لمس شکم یا رکتوم

علت

یبوست زمانی که مدفوع به آرامی در روده حرکت می‌کند یا به قدر کافی آب در روده جذب نمی‌کند اتفاق می‌افتد که باعث خشک و سخت شدن مدفوع می‌شود. یبوست حاد معمولاً ناشی از شرایط زیرا ایجاد می‌شود :

• کم تحرکی
•  رژیم غذایی فاقد فیبر 
• مصرف داروهایی ضد درد و دارای کدئین و داروهای ضد افسردگی
• نوشیدن شیر
• بارداری
• کهولت سن
• زیاده روی در مصرف مسهل‌ها
• مصرف کم مایعات
• تاخیر در رفتن به توالت

اما یبوست مزمن که مدت طولانی است درمان نشده، ممکن است علل زیادی داشته باشد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:

• مسدود شدن کولون یا رکتوم 
• سرطان روده

• باریک شدن روده بزرگ (تنگی روده)
• سایر سرطان های شکمی که به روده فشار می‌آورد.
• سرطان کلورکتال
• برآمدگی رکتوم در پشت واژن (رکتوسل)

• آسیب به اعصاب کنترل کننده عملکردهای بدن (نوروپاتی خودمختار)
• اسکلروز چندگانه
• بیماری پارکینسون
• آسیب نخاعی
• سکته
• مشکلات عضلات درگیر در لگن
• مشکلات عضلات لگن می تواند باعث یبوست مزمن شود. 
• عواملی که بر روی هورمون های بدن تاثیر می گذارند

• دیابت
• غده بیش از حد فعال پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم)
• تیروئید کم تحرک (کم کاری تیروئید)

درمان یبوست

راه‌های زیادی برای بهبود عملکرد روده و درمان یبوست وجود دارد که در ادامه آنها را با هم بررسی می‌کنیم:

نوشیدن آب زیاد: مصرف روزانه 1.5 تا 2 لیتر آب به افرادی که دچار یبوست شده اند توصیه می شود. چون یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد یبوست، کم آبی بدن است. زمانی که آب روده کم شود، حرکت مدفوع در روده با مشکل مواجه شده و در نهایت فرد به این عارضه مبتلا می‌شود.

مصرف فیبر: فیبر نوعی کربوهیدرات است که بیشتر در خوراکی هایی مثل غلات، سبزیجات و میوه ها وجود دارد. روزانه مصرف 20 تا 30 گرم فیبر از سوی پزشکان توصیه می شود که برای افراد مبتلا به یبوست این میزان افزایش می یابد. فیبر با افزایش حجم مدفوع به بهبود عملکرد روده و درمان یبوست کمک می کند.

مصرف ملین ها: برای درمان یبوست، مصرف ملین های طبیعی مثل آلو و انجیر می تواند بسیار مفید باشد. آلو و انجیر دارای مقادیر زیادی فیبر هستند و به همین دلیل حجم مدفوع را افزایش می دهند. اما در مصرف آنها احتیاط کنید، چون استفاده بیش از اندازه می تواند باعث نرم شدن بیش از حد مدفوع و مشکلات گوارشی دیگر شود.

روغن کرچک: آخرین روشی که در درمان خانگی و سنتی یبوست استفاده می شود، مصرف روغن کرچک است. می توانید بعد از غذا مقدار کمی از این روغن را بخورید اما در مصرف آن زیاده روی نکنید.

پیشگیری

راه حل های زیر به درمان و پیشگیری از عوارض یبوست مزمن جلوگیری میکند:

• مصرف میزان زیاد فیبر مانند نخودها، سبزیجات، میوه ها و غلات و جو
• عدم مصرف غذاهای کم فیبر مانند غذاهای فرآوری شده، لبنیات و فرآورده های گوشتی
• مصرف مایعات زیاد
• تحرک و ورزش کردن
• مدیریت استرس و اضطراب
• رفتن به سرویس بهداشتی در زمان نیاز 
• شکاف یا پارگی کوچک در اطراف قسمت انتهایی مقعد (شقاق مقعدی)

شقاق معمولاً خود به خود از بین می رود اما در صورت ادامه دار شدن، باید پماد یا دارو مصرف شود تا مدفوع به مقعد برخورد بیشتری نداشته باشد و باعث ایجاد حساسیت بیشتری نشود. همچنین با این کار اسپاسم عضلات مقعد بیشتر می شود. انواع روش های جراحی شقاق برای رفع این عارضه هم در مواردی که بیماری مزمن شده، کاربرد دارد.