پاکسازی روده بزرگ (کولون)، روشی است که برای شستشوی دیواره‌های قسمت تحتانی روده انجام می‌شود. کولون اولین قسمت روده بزرگ است که در آن مواد زائد به مدفوع تبدیل می‌شوند. ممکن است لازم باشد روده بزرگ خود را قبل از انجام یک روش پزشکی مانند کولونوسکوپی تمیز کنید تا به پزشک دید واضح تری برای بررسی این قسمت بدهید.
ممکن است شنیده باشید که برخی از افراد کولون خود را با اهداف بهداشت و سلامت بیشتر پاکسازی می‌کنند، اما این کار توسط پزشکان توصیه نمی‌شود و ممکن است برای برخی افراد خطرناک هم باشد.
در حالی که بعضی از شرکت‌ها و کلینیک‌ها محصولات و روش‌هایی را به فروش می‌رسانند که ادعا می‌کنند فواید بسیاری در پاکسازی روده بزرگ دارند، هیچ مدرک علمی وجود ندارد که از مزایای سلامتی پاکسازی روده بزرگ حمایت کند.
فواید پاکسازی روده بزرگ چیست؟
برخی از مطالعات نتایج مثبتی را برای افرادی که پاکسازی انجام می‌دهند، نشان داده‌اند که شامل بهبود سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، کاهش خستگی، بهبود سلامت ایمنی، ایجاد شفافیت ذهنی و کمک به کاهش وزن است. اما این مطالعات دارای جمعیت مطالعاتی کوچکی بوده‌اند یا مورد بررسی مناسبی قرار نگرفته‌اند.
انواع پاکسازی روده بزرگ
پاکسازی روده بزرگ را می‌توانید با روش‌های طبیعی و در خانه توسط خودتان یا در مطب توسط فردی که این فرآیند را آموزش دیده انجام دهید. دکتر گوارش یا متخصص کولون عنوان شخصی است که این روش را در مطب انجام می‌دهد.
روش‌های پاکسازی روده بزرگ در خانه
پاکسازی روده بزرگ بصورت طبیعی و در خانه را می‌توان با تنقیه، ملین‌ها یا آب درمانی روده بزرگ انجام داد.
تنقیه برای شستشوی کولون
تزریق مایع به روده بزرگ از طریق راست روده است. این مایع با ایجاد احساس نیاز به اجابت مزاج و شستشوی روده، روده شما را تمیز می‌کند. تنقیه می‌تواند حاوی آب گرم یا سرد یا مایعات دیگری مانند قهوه با دمای اتاق یا محلول‌های گیاهی باشد.
ملین‌های خوراکی
داروهایی هستند که می‌توانید برای ایجاد و افزایش حرکات روده مصرف کنید.
قرص پاکسازی روده
برخی از داروها و قرص‌های پاکسازی روده مثل بیزاکودیل و دایمولاکس را می‌توانید بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. این داروها به رفع یبوست و پاکسازی روده کمک می‌کنند.
سرکه سیب
سرکه سیب به دفع مواد زائد از بدن ما کمک می کند و در عین حال باکتری های مفید را دست نخورده نگه می‌دارد. می‌توانید آن را با عسل مصرف کنید.
آب میوه و سبزیجات خام
حاوی عناصر زیادی است که ممکن است به پاکسازی روده بزرگ کمک کند. میوه‌ها و سبزیجاتی که سرشار از فیبر، فیتوکمیکال‌ها و قندهای طبیعی هستند برای افزایش حرکات روده مفید هستند.
پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها با کمک فیبر و نشاسته‌های مقاوم، باکتری‌های خوب را وارد روده می‌کنند. افزودن پروبیوتیک به رژیم غذایی راه دیگری برای پاکسازی روده بزرگ است.
داروها و دمنوش‌های گیاهی
امتحان کردن چند دمنوش گیاهی ممکن است به سلامت گوارش از طریق روده بزرگ کمک کند. گیاهان ملین مانند پسیلیوم، آلوئه ورا، ریشه گل ختمی و نارون لغزنده ممکن است به یبوست کمک کنند.
تخلیه روده با خاکشیر
خاکشیر به دلیل خواص ضد التهابی و ملینی خود می‌تواند به درمان یبوست و تخلیه روده‌ها کمک کند. شربت خاکشیر را با آبگرم و عسل درست کنید و برای چند روز متوالی مصرف کنید تا بطور کامل روده‌ها تخلیه شوند.
شستشوی کولون توسط پزشک
در صورت استفاده از تنقیه یا پاکسازی کولون در مطب، ابتدا باید در موقعیت صحیح قرار بگیرید. به عنوان مثال دستورالعمل‌ها ممکن است به شما بگویند که به پهلوی چپ دراز بکشید و زانوی راست خود را به سمت قفسه سینه خم کنید.
هنگامی که در موقعیت صحیح قرار گرفتید، فردی که پاکسازی را انجام می‌دهد باید نازل را وارد رکتوم کرده و مایع را رها کند.
در سیستم پاکسازی کولون که مورد استفاده قرار می‌گیرد، یک نازل به یک لوله متصل می‌شود و این لوله به دستگاهی متصل است که می‌تواند فشار، دما و جریان آب را کنترل کند.
فرق تنقیه و پاکسازی کولون چیست؟
حجم آبی که برای تنقیه استفاده می‌شود در مقایسه با آب مصرفی برای پاکسازی کولون، بسیار کمتر است. در روش تنقیه بعد از وارد شدن آب به رکتوم، حدود 5 دقیقه طول می‌کشد تا فرد میل به اجابت مزاج داشته باشد. اما پاکسازی کولون ممکن است بین 60 تا 90 دقیقه طول بکشد و در آن حدود 60 لیتر آب مصرف می‌شود.
خطرات پاکسازی روده بزرگ چیست؟
روش‌های پاکسازی روده بزرگ می‌تواند عوارض جانبی از خفیف تا جدی داشته باشد. برخی از خطرات خفیف رایج پاکسازی روده بزرگ عبارتند از:
- حالت تهوع
- اختلال در عملکرد صحیح روده بزرگ
- استفراغ
- گرفتگی
- پر بودن
- نفخ
- درد شکم
- اسهال
- سرگیجه
- تحریک مقعد
اگر در یکی از دسته‌های زیر قرار می‌گیرید، بسیار مهم است که از پاکسازی روده اجتناب کنید. زیرا این شرایط خطر کم آبی، نارسایی حاد کلیه، پانکراتیت، سوراخ شدن روده، نارسایی قلبی و عفونت را افزایش می‌دهد.
- هر فرد مبتلا به دیورتیکولیت، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو یا کولیت ایسکمیک
- هر کسی که قبلاً جراحی روده بزرگ داشته است
- هر کسی که بیماری کلیوی دارد
- هر کسی که بیماری قلبی دارد
ارتباط شستشوی کولون و بیماری‌های مقعد
با توجه به اینکه مقعد ناحیه بسیار حساسی است، ایجاد فشار در این ناحیه به دلیل یبوست می‌تواند منجر به بروز آسیب و عارضه‌هایی مثل شقاق و هموروئید شود. بنابراین اگر به یبوست مزمن دچار شدید می‌توانید با دستور پزشک از روش پاکسازی روده برای حفظ سلامت و بهداشت ناحیه استفاده کنید.
www.cedars-sinai.org/blog/colon-cleansing.html
سوالات متداول تخلیه روده
اگر مشکلات گوارشی به ویژه یبوست دارید، می‌توانید با ورزش کافی، آبرسانی و اطمینان از دریافت فیبر کافی یا مشورت با پزشک آن را درمان کنید.
روش دوش مقعدی برای تخلیه و آماده سازی مقعد و برقراری رابطه جنسی انجام می‌شود که بدون عوارض نیست و انجام آن توصیه نمی‌شود.
