نفخ شکم اصطلاح پزشکی برای آزاد سازی گاز از دستگاه گوارش از طریق مقعد است. جمع شدن گاز در دستگاه گوارش یک روند طبیعی است. گاز به دو روش در بدن تجمع می کند، بلعیدن هوا هنگام خوردن یا نوشیدن می تواند باعث جمع شدن اکسیژن و نیتروژن در دستگاه گوارش شود. همچنین هنگامی که بدن غذا را هضم می کند، گازهای هضم کننده ای مانند هیدروژن، متان و دی اکسید کربن در بدن جمع می شوند. که در هر دو مورد نفخ ایجاد می شود.
علائم و نشانههای نفخ
از مهمترین علائم نفخ شکم می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
- نفخ مکرر شکم
- آزاد شدن مقدار زیادی باد
- بوی بد باد شکم
- درد ناحیه شکم
- احساس همیشگی باد در شکم
دلایل نفخ مداوم شکم
نفخ مشکل بسیار رایجی است. بدن همه افراد به گونه ای است که در سیستم گوارشی خود گاز جمع می کند. بیشتر افراد حدود 10 بار در روز گاز بدن را تخلیه می کنند. اما اگر به طور مرتب از بدن باد خارج می کنید، ممکن است دچار نفخ بیش از حد باشید که دلایل زیادی دارد :
بلع هوا
بلعیدن هوا در طول روز از طریق خوردن و آشامیدن طبیعی است. به طور معمول، فقط مقدار کمی هوا از طریق بلع وارد بدن می شود. اگر غالباً هوای بیشتری را میبلعید ، ممکن است متوجه شوید که نفخ شکم بیش از حد را تجربه می کنید. دلایلی که ممکن است هوا بیش از حد معمول را وارد بدن کنید، عبارتند از:
- جویدن آدامس
- سیگار کشیدن
- مکیدن اشیاء
- نوشیدن نوشابه های گازدار
- سریع غذا خوردن
رژیم غذایی
رژیم غذایی که منجر به تولید گاز زیاد میشود، نفخ را افزایش میدهد به طور مثال مصرف لوبیا، کلم، کلم بروکلی، کشمش، عدس، آلوها، سیب همچنین مصرف غذاهای پر فروکتوز یا سوربیتول، مانند آب میوه نفخ را افزایش می دهند، زیرا این غذاها مدت زیادی را برای هضم شدن نیاز دارند و موجب تولید بوی نامطبوع نیز می شوند. همچنین، بعضی از غذاها در بدن نمی توانند کاملاً جذب شوند. این بدان معنی است که آنها از روده کوچک به روده بزرگ منتقل می شوند بدون اینکه به طور کامل هضم شوند. روده بزرگ حاوی مقدار زیادی باکتری است که مواد غذایی را تجزیه می کنند و با انجام این کار، مقدار زیادی گاز آزاد می کنند. تولید این گاز باعث ایجاد نفخ می شود.
شرایط پزشکی
اگر رژیم غذایی شما حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات یا قند نیست و بیش از حد معمول هوا را بلع نمی کنید، نفخ بیش از حد ممکن است، ناشی از وضعیت پزشکی باشد. شرایط بالقوه نفخ شکم از شرایط موقتی تا مشکلات گوارشی متغیر است. برخی از این شرایط عبارتند از:
- یبوست
- گاستروانتریت
- عدم تحمل مواد غذایی ، مانند عدم تحمل لاکتوز
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- بیماری کرون
- بیماری سلیاک
- دیابت
- اختلالات اشتها
- کولیت اولسراتیو
- سندرم دامپینگ
- بیماری ریفلاکس معده به دستگاه گوارش (GERD)
- پانکراتیت خود ایمنی
- زخم معده
پیشگیری و درمان نفخ شکم
بسته به علت مشکل، چندین روش برای درمان نفخ شکم وجود دارد. برای درمان خانگی نفخ شکم، موارد زیر را رعایت کنید :
- تغییر رژیم غذایی : اگر رژیم غذایی شما حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات بوده که هضم آن دشوار است، سعی کنید آن را با مواد خوراکی دیگری جایگزین کنید. کربوهیدرات هایی مانند سیب زمینی، برنج و موز که هضم آن آسان تر است ، جایگزین های خوبی هستند.
- کمتر بخورید : سعی کنید به جای سه وعده بزرگتر، روزانه حدود پنج تا شش وعده غذایی کوچک میل کنید تا به روند هضم شما کمک کند.
- به درستی بجوید : از انجام هر کاری که ممکن است مقدار هوای بلعیده شده را افزایش دهد، خودداری کنید. اطمینان حاصل کنید که غذاها به طور کامل جویده می شوند و از جویدن آدامس یا سیگار کشیدن اجتناب نمایید.
- ورزش : ورزش به هضم غذا کمک می کند و می تواند از نفخ شکم جلوگیری نماید.
- مصرف پروبیوتیک ها : مصرف این مواد به هضم و کاهش گاز کمک می کند.
- پد زغال : قرار دادن پد زغال در لباس می تواند گاز اضافی را جذب کند.
چه زمانی برای نفخ به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر دچار نفخ بی دلیل می شوید،و یا علائم زیر به همراه این مشکل ایجاد می شوند، باید به پزشک مراجعه کنید:
- تورم شکم
- درد شکم
- گاز پایدار و شدید
- استفراغ
- اسهال
- یبوست
- کاهش وزن غیرقابل توجیه
- سوزش قلب
- خون در مدفوع
ممنون از مطالب خوبتون
سلام دکتر پسرم زیاد باد شکم در میکنه جوری که نمیتونه جایی بره میگه دکتر هم نمیرم چه راهی داره چه دارویی باید مصرف کنه ممنونت میشم
سلام
ممکنه گشادی مقعد یا بی اختیاری داشته باشن
اگر نفخ زیاد دارن هم اول باید درمان بشه
سلام. خوردن کپسول لبرومایت بخاطر رفع اسهالات دائمی به طور مداوم مثلآ مدت 10سال مضر است یا نی
سلام
قطعا مصرف طولانی مدت هر دارویی مضر هست اما در صورتیکه تحت نظر دکتر گوارش هستید و به صلاحدید ایشون مصرف دارو ادامه داره قطعا راه دیگهای نیست
سلام اقای دکتر من چند وقت بود درد زیر شکم داشت خیلی بد درد میگرفت وقتی کار سنگینی انجام میدادم یا فوتبال بازی میکردم به طوری که اصلا دیگه نمیتونستم تکون بخورم از درد زیاد بعد به دکتر مراجعه کردم برام سونوگرافی نوشت انجام که دادم به دکتر نتیجه رو نشون دادم چندتا قرص برام نوشت اما باز هم خوب نشدم در سونوگرافی نوشته شده لوپهای روده ای به شدت پرگاز (نفخ شدید شکم) در کاویته شکم و لگن دیده میشود این نشانه چیست سرطانه؟!
سلام
خیر اما باید از متخصص گوارش بخواید جوابهارو بررسی کنن و علت نفخ زیاد رو تشخیص بدن
سلام دکتر من مدتی نفخ شکم داشتم دارو محلی خوردم خوب وآروم شدم حالا سونو دادم یه سنگ صلفری ۲۸میلی دارم ولی علائم ندارم نمیدانم چکار کنم لطفا راهنمایی بفرمایین ممنون
سلام
معمولا سنگ کیسه صفرا با جراحی درمان میشه اما دکتر گوارش بهتر میتونه کمکتون کنه
سلام اقای دکتر پدرم تومور مغزی داشته عمل کردیم هم چنان نفخ شکم داره
سلام
اینا ارتباطی باهم ندارن اما شاید داروهایی که مصرف میکنن باعث نفخ بشه که باید با دکتر معالجشون مطرح کنید
سلام دکتر جان چند ماه سینه سمت چپم شروع به بزرگ شدن کرده و زیاد اروغ میزنم تمام ازمایشات و سونوگرافی میگن سالم
سلام
آروغ زدن بخاطر نفخ هست و باید داروهای ضد نفخ مصرف کنید
درود من حدود 6سال هست که به بیماری کولیت مبتلا هستم و فقط قسمت انتهایی روده زخم بود. هنوز هم دارو مصرف میکنم.
الان 3ماهه که بصورت مداوم دچار نفخ و درد شکم مشم بصورتی که در ماه شاید فقط 10روز این مشکلو نداشته باشم. این میتونه نشانه ی مشکل خاصی باشه؟
سلام
باید برای کولیت دائما تحت نظر دکتر گوارش باشید. زیاد شدن نفخ میتونه به دلیل بدتر شدن بیماری یا بخاطر نداشتن پرهیز غذایی باشه
همچنین شاید نیاز به مصرف دارو باشه که دکتر گوارش براتون تجویز میکنن
باسلام من۳۴ ساله و مذکر هستم ، با نفخ شدید و درد پشت کتف سمت چپ و قفسه سینه چپ وهنگام نفس عمیق کشیدن درد قفسه بیشتر میشود به دکتر مراجعه کردم سیتی با تزریق انجام دادم مشکلی مشاهده نشد ولی داخل سونو گاز بیش از حد مشاهده شد که تا قفسه سینه بالا آمده بود دارویی که دکتر داد ،آدی ژل اس،دایمتیکون،دمپریدون ، با مصرف دردم آروم شد ولی نفخ هنوز بر طرف نشده خسته شدم ترو خدا راهنممایی کنید
سلام
دوست عزیز باید با دکتر معالجتون و متخصص گوارش موضوع را مطرح کنید و همچنین پرهیز غذایی هم داشته باشید و از غذاهایی که باعث نفخ میشن استفاده نکنید
سلام وقت بخیر من هر چند ماهی یک دفع دچار نفخ و قارقور شکم در رودهام میشم و بعضی مواقع هم بعد از دسشتوی رفتن چند قطره خون تمیز از رودم میچکه اگه راهنمای کنین ممنون میشم
سلام
ممکنه به بیماریهای روده مبتلا باشید مثل روده تحریک پذیر
اما توصیه میکنم برای بررسی بیشتر و تشخیص علن خونریزی مقعدی حضوری مراجعه کنید تا سایر علائمتون هم بررسی بشه و دمران لازم انجام بشه