علائم انواع آبسه مقعدی; معاینه و نحوه درمان آبسه

اگر غده‌های اطراف مقعد به هر دلیلی مسدود شوند، التهاب، عفونت و تورم ایجاد شده و این تجمع عفونت منجر به ایجاد آبسه در ناحیه مقعد می گردد. آبسه مقعد در ناحیه اطراف مقعد رخ می دهد ولی ممکن است دقیقاً در ناحیه سوراخ مقعدی و یا بطور عمیق در انتهای راست روده یا رکتوم ایجاد گردد. از مهم ترین نشانه‌های آبسه مقعدی می‌توانیم به درد شدید در لبه مقعد، قرمزی و التهاب بافت‌های اطراف مقعد، ورم در لب مقعد و تب اشاره کنیم.

آبسه مقعد چیست؟

آبسه مقعدی یک حفره عفونی پر از چرک است که در نزدیکی مقعد یا رکتوم یافت می‌شود. 90 درصد آبسه ها نتیجه عفونت حاد غدد داخلی مقعد است. گاهی اوقات، باکتری ها، مواد مدفوع یا مواد خارجی می‌توانند غده مقعد و تونل را به بافت اطراف مقعد یا رکتوم مسدود کنند و باعث ایجاد آبسه شوند.

انواع آبسه مقعدی

بر اساس گفته سایت fascrs.org نمودار رکتوم آبسه‌های آنال بر اساس محل قرار گرفتنشان در رابطه با ساختارهایی که مقعد و رکتوم را در بر می گیرند و آن را احاطه می کنند طبقه بندی می شوند:

1. آبسهٔ دور مقعدى : این آبسه زير پوست مقعد و پائين‌ ترين قسمت مجرا مقعدى ايجاد مى‌شود.
2. آبسهٔ ایسکیورکتال : حفرهٔ ایسکیورکتال را اشغال مى‌کند (اين نوع شايع نيست)
3. آبسهٔ رترورکتال (پشت مقعد عميق) : این نوع در فضاى رترورکتال قرار دارد.
4. آبسهٔ زير مخاطي : در زير مخاط بلافاصله و در بالای مجرا مقعد ایجاد می‌شود.
5. آبسهٔ کناره‌اى (مارژينال) : در مجرا مقعدى در زير آنودرم ایجاد می‌شود.
6. آبسهٔ پِلوى رکتال (لگنى – رکتومي، سوپرالواتور) : بالای عضلهٔ بالابرندهٔ مقعد و زير صفاق قرار دارد.
7. آبسهٔ بين‌عضلانى : بين لايه‌هاى عضلات اسفنکتر قرار دارد.
8. آبسهٔ جانبى : ممکن است از درون مثلثى که درست در پشت مقعد قرار دارد عبور کند و به‌ سمت مخالف دور بزند تا يک آبسهٔ به شکل نعل اسب تشكيل دهد.

علل ایجاد آبسه مقعدی

این بیماری می‌تواند بر اثر علت‌های مختلفی روی دهد و همان طور که می‌دانید آبسه به معنی تجمع چرک و عفونت در ناحیه مقعد است. این عفونت می‌تواند به دلیل وجود برخی از باکتری‌های شایع یا برخی از قارچ ‌ها روی دهد. دو باکتری استافیلوکوک و اشرشیاکولی، شایع ترین باکتری‌های عامل آبسه مقعدی هستند. این عفونت ها می توانند از راه برقراری رابطه جنسی مقعدی و … منتقل شوند. البته آبسه می تواند در اثر عوامل و بیماری‌های دیگری ایجاد شود، که از جمله آنها می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• کولیت
• استفاده از داروهایی مانند پردنیزون
• ایدز
• بارداری
• سل
• آپاندیسیت
• شقاق مقعدی
• قرار دادن اجسام خارجی در داخل مقعد
• بیماری‌ های مقاربتی
• بیماری روده التهابی مانند بیماری کرون یا کولیت زخمی
• دیابت
• دیورتیکولیت
• بیماری التهابی لگن (PID)

اصلی ترین علائم آبسه

علائم شایع آبسه مقعدی تورم در اطراف مقعد و درد ثابت و ضربان دار همراه با التهاب است. درد ممکن است با حرکات روده، سرفه و نشستن تشدید شود. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• یبوست
• ترشح چرک از راست روده و مقعد
• خستگی، تب، تعریق شبانه و لرز
• قرمزی، بافت دردناک و سفت شده در ناحیه مقعد

در نوزادان، آبسه اغلب به صورت یک توده متورم، قرمز و حساس در لبه مقعد ظاهر می شود. شیرخوار ممکن است از ناراحتی بداخلاق و تحریک پذیر باشد. معمولا علائم دیگری وجود ندارد.

معاینه و تشخیص

بعد از مراجعه به پزشک، گرفتن شرح حال دقیق از بیمار در مورد علائم آنورکتال و سابقه پزشکی گذشته و به دنبال آن معاینه فیزیکی ضروری است. علائم ظاهری که منجر به تشخیص آبسه پری آنال می‌شود شامل تب، قرمزی، تورم و حساسیت به لمس است. با این حال، در حالی که اکثر آبسه ها در قسمت بیرونی پوست اطراف مقعد قابل مشاهده هستند، مهم است که انواع بدون علائم ظاهری این عارضه هم تشخیص داده شود. زیرا بسیاری از مبتلایان فقط با شکایت از درد یا فشار مقعدی به ما مراجعه می‌کنند.

ارتباط آبسه مقعدی و فیستول مقعدی

فیستول مقعدی را می توان ارتباطی غیر طبیعی میان دو بافت تعریف نمود، در مورد فیستول مقعدی این ارتباط ایجاد شده معمولا بین پوست اطراف مقعد و دهانه داخلی مقعد است. در مورد ارتباط آبسه و فیستول مقعدی می‌توان گفت در صورتی که پس از تخلیه چرک از آبسه مقعدی دهانه آن بسته نشود ممکن است به فیستول مبدل گردد.

برای مشاهده مطلب فیستول چیست به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

در واقع در این صورت یک ارتباط غیر طبیعی میان پوست و قسمتی از روده ایجاد شده که موجب می‌شود باکتری های داخل مقعد به سطح پوست راه پیدا کرده و زخم مجدداً عود نماید و موجب می‌شود هر چند مدت یکبار آبسه و جوش های چرکی در اطراف این ناحیه ایجاد شوند.

نحوه درمان آبسه مقعدی بدون جراحی

در صورتی که چرک ایجاد شده خود به خود تخلیه نشود، امکان درمان آبسه مقعدی بدون جراحی وجود ندارد و نیاز به تخلیه توسط پزشک می‌باشد. یک برش در پوست نزدیک مقعد ایجاد می‌شود تا عفونت تخلیه شود. این کار را می‌توان در مطب پزشک با بی حسی موضعی یا در اتاق عمل تحت بیهوشی عمیق تر انجام داد. بستری شدن در بیمارستان و مصرف آنتی بیوتیک‌ها ممکن است برای بیماران مستعد ابتلا به عفونت‌های مهم تر، مانند بیماران دیابتی یا بیمارانی که ایمنی آنها کاهش یافته است، مورد نیاز باشد.

در مرحله بعد جهت جلوگیری از عفونت لازم است بیمار روزی 2 الی 3 بار به مدت 15 دقیقه در تشت آب گرم حاوی چند قطره بتادین بنشیند تا علاوه بر کمک به درمان سریع تر از ایجاد عفونت جلوگیری شود. در کنار موارد ذکر شده ممکن است پزشک مصرف دارو های چرک خشک کن تزریقی و خوراکی و یا دارو های مسکن را نیز توصیه نماید.

راه‌های پیشگیری از آبسه مقعدی

بهترین روش‌های جلوگیری از آبسه‌های مقعدی رعایت نکات بهداشتی و تغذیه ای است. که از جمله آنها می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• جلوگیری از ابتلا به یبوست با مصرف زیاد آب و سبزیجات حاوی فیبر
• شستشوی مقعد با استفاده آب گرم
• اجتناب از ایستادن و نشستن به مدت طولانی
• اجتناب از اجابت مزاج با زور و فشار
• اجتناب از نشستن در محیط های مرطوب و خیس

سوالات متداول آبسه مقعد

پذیرش: از شنبه تا چهارشنبه فقط با تعیین وقت قبلی

لطفا از طریق تلفن یا فرم تعیین وقت اینترنتی نسبت به گرفتن وقت اقدام نمائید.
با تشکر.

۰۲۱-۸۸۸۷۰۸۹۶ ۰۹۱۹۴۶۹۶۱۷۸

پاسخگویی همه روزه از ساعت ۹ تا ۲۲ حتی روزهای تعطیل

آدرس: تهران، میدان ونک، خ ملاصدرا، خ پردیس شرقی، ساختمان پردیسان، پلاک 14، طبقه 5