زگیل مقعد در زنان و مردان چگونه درمان می‌شود؟ علائم، علت و شکل ظاهری

زگیل مقعد هم یکی از انواع زگیل تناسلی است که توسط ویروس اچ پی وی و از طریق تماس جنسی ایجاد می‌شود و می‌تواند در ناحیه اطراف مقعد و دستگاه تناسلی بروز پیدا کند. در این مقاله اطلاعات جامعی درباره زگیل تناسلی مقعد در اختیارتان قرار داده‌ایم.

فیلم درمان زگیل مقعد با لیزر

در فیلم درمان زگیل مقعد با لیزر توضیحات کاملی درباره درمان این بیماری با روش لیزر داده شده است.

زگیل مقعد چیست؟

زگیل‌های مقعدی زائده‌های کوچکی هستند که می‌توانند در داخل و اطراف مقعد ایجاد شوند. این عارضه کندیلوم آکومیناتا (condylomata acuminata) نیز نامیده می‌شود و نوعی زگیل تناسلی است. زگیل در ابتدا بصورت توده کوچک ایجاد شده و پس از مدتی به کل ناحیه مقعدی گسترش می‌یابد. زگیل مقعدی معمولا دردناک نیست و خیلی از بیماران از حضور آن بی خبرند. ضمنا می‌تواند درون مجرای مقعد هم بصورت مخفی رشد کند و افراد مبتلا ممکن است حتی ندانند که آنها را دارند.

اگر زائده‌های زگیل بزرگ شوند، ممکن است با علائمی مثل خارش، ناراحتی، خون ریزی، ترشح و یا احساس غده یا توده در این ناحیه همراه باشند. زگیل مقعدی ممکن است فقط در یک نقطه ایجاد شود یا به مرور زمان به قسمت‌های مختلف دستگاه تناسلی و مقعد گسترش یابد.

علائم زگیل مقعد در مردان و زنان

زگیل مقعدی در داخل و اطراف ناحیه مقعد یافت می‌شود. آنها به صورت برآمدگی‌های کوچکی ظاهر می‌شوند که ممکن است به اندازه سر یک سنجاق باشند و در ابتدا متوجه آن‌ها نشوید. اما در حین رشد یا زمانی که تعدادی از آنها در کنار هم قرار می‌گیرند، ظاهری شبیه به گل کلم پیدا می‌کنند.

همزمان با ابتلا به زگیل مقعدی ممکن است زگیل در سایر قسمت های بدن شما ایجاد شود. زگیل تناسلی در زنان ممکن است روی مقعد، فرج، واژن یا دهانه رحم ظاهر شود. زگیل تناسلی در مردان می تواند داخل یا اطراف مقعد، آلت تناسلی، کیسه بیضه، ران ها یا کشاله ران ایجاد شود.

زگیل های مقعدی معمولاً بدون درد هستند و اولین نشانه ظاهری این بیماری ایجاد زائده های نرم و مرطوب در نزدیکی یا داخل مقعد است که به رنگ قهوه ای روشن یا گوشتی و گاهی همرنگ پوست هستند. سایر علائم زگیل مقعد نادر است اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• خارش
• خون ریزی
• ترشحات مخاطی
• ایجاد زائده های تکی یا دسته ای (گل کلمی)

به ندرت ممکن است زگیل در دهان یا گلوی فرد مبتلا به HPV رشد کند. رابطه دهانی با فردی که زگیل تناسلی دارد یا بوسیدن عمیق فرد مبتلا به زگیل گلو نیز می‌تواند منجر به عفونت شود.

شکل ظاهری زگیل مقعد

با مشاهده عکس زگیل مقعدی بطور کامل با شکل ظاهری انواع این عارضه آشنا می‌شوید:

علت زگیل تناسلی مقعدی

زگیل مقعد هم نوعی ویروس HPV (پاپیلوم انسانی) كه طی تماس جنسی منتقل می‌شود و کاملا مسری است. تخمین زده می شود که 90٪ موارد زگیل مقعدی به دلیل HPV نوع 6 یا 11 ایجاد می‌شود. این ویروس شایع ترین بیماری جنسی و مقاربتی است که از طریق تماس پوست با پوست و برقراری رابطه جنسی به راحتی منتقل می شود.

همچنین ممکن است از ابتلای شما به این ویروس اچ پی وی مقعد تا زمان بروز علائم زمان زیادی طول بکشد. قرار گرفتن در معرض ویروس ممکن است سال ها پیش یا از طرف شرکای جنسی قبلی رخ داده باشد، اما ممکن است اخیراً زائده‌ها ایجاد شده باشند. البته با داشتن رابطه جنسی ایمن می‌توان تا حدی از ابتلا به این ویروس پیشگیری کرد.

باید در نظر داشته باشید که برای ابتلا به زگیل مقعد لازم نیست رابطه مقعدی داشته باشید، هر گونه تماس با ناحیه مقعد (تماس دست یا ترشحات شریک جنسی) می‌تواند منجر به عفونت HPV شود.

https://www.healthline.com/

نحوه تشخیص زگیل مقعدی

معمولا پزشک می‌تواند زگیل مقعدی را با معاینه فیزیکی تشخیص دهد. آنها ممکن است از یک ابزار پزشکی به نام آنوسکوپ برای مشاهده داخل کانال مقعدی استفاده کنند و بررسی کنند که آیا زگیل در آنجا وجود دارد یا خیر. پزشک شما همچنین ممکن است یک معاینه کامل از ناحیه لگن شما انجام دهد تا سایر اشکال زگیل تناسلی را جستجو کند. برای زنان، این ممکن است شامل آزمایش پاپ اسمیر باشد. در مواقعی ممکن است نیاز به آزمایش بیوپسی و برداشتن نمونه‌ای از بافت زگیل نیاز داشته باشد.

درمان زگیل مقعد چگونه انجام می‌شود؟

با توجه به نوع و اندازه زائده های زگیل مقعد در زنان و مردان، روش‌های مختلفی برای درمان آنها وجود دارد. اما برای انتخاب بهترین روش درمان باید به دکتر متخصص مراجعه کنید. در ادامه رایج ترین روش های درمان زگیل مقعد را مرور می‌کنیم:

درمان زگیل مقعد با لیزر

بهترین راه درمان زگیل مقعدی و انواع دیگر زگیل تناسلی استفاده از روش لیزر است. در این روش با تابش اشعه یکپارچه لیزر بر روی زائده زگیل ها، آنها را از بین می برند. این روش که خیلی سریع و در یک جلسه انجام می شود، به دلیل سهولت در درمان و نتایج قطعی تا حد زیادی مورد استقبال بیماران قرار گرفته است.

همچنین در روش لیزر زگیل مقعدی می توان زائده های با تعداد زیاد یا بزرگ را هم در یک جلسه از بین برد و احتمال بازگشت این زائده ها بسیار پایین است.

مطلب مرتبط: درمان زگیل تناسلی با لیزر و کرایو

الکتروکوتر

در روش الکتروکوتر از یک جریان الکتریکی برای سوزاندن زائده های زگیل مقعد استفاده می شود که معمولا با تاول و درد همراه است.

کرایو زگیل مقعدی

در روش فریز کردن یا کرایو زگیل تناسلی، نیتروژن مایع منجمد را بر روی زائده ها اسپری می کنند و باعث تبخیر و از بین رفتن زائده های زگیل می شوند. در این روش هم تا چند روز بعد از کرایو، تاول و زخم در محل زائده ها اتفاق می‌افتد.

عمل جراحی

زگیل های داخل مجرا به راحتی با پماد درمان نمی‌شوند و باید جراحی شوند. درضمن پزشك كل ناحیه لگن و ناحیه تناسلی را هم آزمایش میكند تا زگیل های احتمالی شناسایی شوند. آزمایش برای بیماری های مقاربتی مانند HIV بستگی به عوامل خطر یا دیگر علائم نیز باید معاینه شوند.

روش جراحی زگیل که برای زائده های بزرگتر یا داخل مقعد استفاده میشود معمولا زمانی کاربرد دارد که سایر روش ها بی نتیجه باشند. جراحی موثر است و نتیجه سریع می‌دهد و برای انجام آن نیاز به بی حس كننده یا بیهوشی بستگی به وسعت و محل زگیل دارد.

بسیاری از بیماران گمان می‌کنند هزینه لیزر زگیل تناسلی نسبت به سایر روش ها بیشتر است، اما اینطور نیست و در روش لیزر شما یکبار هزینه درمان را پرداخت می‌کنید چون یک روش قطعی است.

دارو و پماد

استفاده از داروهای موضعی مثل پماد و کرم هم در مواقعی می تواند به درمان زگیل های تخت بیرون ناحیه مقعد کمک کند. البته توصیه می کنیم که حتما تحت نظر پزشک از این داروها استفاده کنید. پماد و داروهای موضعی که معمولا برای درمان این عارضه استفاده می شود شامل موارد زیر است:

• پودوفولین
• آلدرا
• اسید سالسیلیک
• فرمالدئید
• از این داروها به عنوان پماد زگیل تناسلی و زگیل مقعد استفاده می شود.

راه پیشگیری از ابتلا به زگیل مقعد

راهکارهایی که برای پیشگیری از زگیل مقعدی پیشنهاد می‌شود:

• از تماس جنسی با افرادی که زگیل‌های مقعدی یا تناسلی فعال دارند خودداری کنید.
• در طول رابطه جنسی از کاندوم یا سایر روش‌های بازدارنده استفاده کنید. این یک راه تضمینی برای جلوگیری از انتقال HPV نیست، اما می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
• از پزشک در مورد واکسن HPV سوال کنید. تزریق واکسن قبل از ابتلا به این عارضه، می‌تواند در برابر سویه‌های HPV که باعث بیشتر موارد زگیل تناسلی و آن‌هایی که باعث سرطان می‌شوند، محافظت کند.
• از داشتن رابطه جنسی با شرکای متعدد خودداری کنید.
• اگر به این عارضه مبتلا هستید، قبل از تماس جنسی این موضوع را با شریک جنسی‌تان مطرح کنید.

سوالات بیماران درباره درمان زگیل مقعدی

بسیاری از بیماران سوالاتی درباره روش‌های برداشتن و درمان زگیل مقعدی دارند که پر تکرارترین سوالات را در ادامه بررسی می‌کنیم:

برای درمان زگیل مقعدی به چه دکتری باید مراجعه کرد؟

برای درمان این عارضه باید به دکتر جراح عمومی، دکتر زنان، متخصص اورولوژی و دکتر پوست مراجعه کنید.

آیا برای جراحی نیاز به بستری شدن است؟

• خیر، عمل جراحی زگیل مقعد معمولا بسورت سرپایی در همان روز انجام می شود.

مدت استراحت پس از جراحی زگیل چقدر است؟

اكثرا تا چند روز پس از جراحی احساس درد و ناراحتی وجود دارد و برای آن مسكن تجویز میشود. در برخی موارد ، بستگی به وسعت محل زگیل ، شخص میتواند روز بعد از جراحی سركار برود ولی در برخی موارد دیگر شاید نیاز به چند روز تا چند هفته استراحت لازم باشد.

آیا زگیل باید حتما برداشته شود؟

معمولا بله، اگر زگیل برداشته نشود رشد و تكثیر پیدا می‌كند. همچنین درصورت عدم درمان امكان تبدیل آن به سرطان وجود دارد. همچنین زگیل مقعد شکل ظاهری ناخوشایندی در مقعد ایجاد می کند و یکی از دلایل اصلی مراجعه بیماران، همین ظاهر نامناسب است. توصیه می‌کنیم بدون مراجعه و نظر دکتر زگیل تناسلی از مصرف هرگونه داروی موضعی پرهیز کنید.

آیا مشكل فقط با یک نوع درمان رفع می‌شود؟

اگر زگیل مقعد پیشرفته باشد پزشك احتمالا جراحی را در چند مرحله انجام میدهد. درضمن زگیل ها ممكن است پس از جراحی مجددا عود كنند كه نیاز به درمان بیشتر خواهند داشت. چك آپ های مكرر مهم هستند چون امكان رشد مجدد زگیل پس از چند ماه وجود دارد. بیماران دارای ویروس HIV یا كسانیكه داروهای پیوند عضو مصرف میكنند باید مادام العمر تحت نظر باشند.

برای جلوگیری از بازگشت زگیل مقعد چكار باید كرد؟

در بعضی موارد زگیل حتی پس از جراحی موفقیت آمیز مجددا برمیگردد چون ویروس در بافت بدن در حالت خفته بسر میبرد ، لذا چهت بررسی و احتمال بازگشت زگیل با پزشك خود مشورت كنید. برای جلوگیری از پخش HPV عادات جنسی امن از قبیل خودداری از تماس جنسی با افرادی كه زگیل تناسلی یا مقعدی دارند استفاده از كاندوم و محدود كردن رابطه فقط به یك نفر توصیه میشود. جهت احتیاط ، شریك های جنسی می بایست برای زگیل و دیگر امراض مقاربتی (STD) تحت معاینه قرار گیرند حتی اگر علائمی نداشته باشند.

دیسپلازی مقعد چیست؟

بعضی زگیلها پس از جداسازی تغییرات غیر عادی زیر میكروسكوپ از خود نشان میدهند. این تغییرات دیسپلازی مقعد نام دارند و مطابق با پیشرفت آنها درجه بندی میشوند. این تغییرات توسط پزشكان به نئوپلازی داخلی كم یا زیاد ( LGAIN و HGAIN ) منسوب میشوند. سلول هایی كه بدخیم و سرطانی شده اند ولی هنوز به عمق پوست رخنه نكرده اند غالبا به HGAIN منسوب میشوند.

هرچند این وضعیت احتمالا پیشروی سرطان مقعد است ولی سرطان حساب نمی آید و درمان آن متفاوت است. دیسپلازی مقعد LGAIN و HGAIN مشابه دیسپلازی گردن رحم (CIN) از عفونت HPV شروع میشود و میتواند به سرطان رحم و مقعد گسترش یابد. بنابراین بیماران با دیسپلازی مقعد باید تحت پیگیری دقیق قرار گیرند تا هرگونه آسیب و زخم سریعا تحت درمان قرار گیرد. معاینه زنان جهت HGAIN و ریسك CIN برای خانم ها توصیه می شود.

چه كسانی در معرض خطر دیسپلازی مقعد قرار دارند؟

عوامل خطر دیسپلازی شامل موارد زیر است:‌

• بیماران با عفونت HPV (عمومی ترین)
• بیماران با سابقه رابطه جنسی مقعدی
• تست مثبت HIV
• بیماران با سیستم ضعیف ایمنی بدن بخاطر برخی داروها (پیوند عضوی ، RA ، IBD)

دیسپلازی مقعد چگونه تشخیص داده میشود؟

دیسپلازی در زگیل مقعد یافت میشود و بعضی مواقع هم بصورت تصادفی حین جراحی های دیگر مانند جراحی بواسیر پیدا میشود. تست هایی كه برای پیدا كردن دیسپلازی موجودند شامل سیتولوژی و آنوسكوپی رزولوشن بالا (HRA) هستند كه البته در همه جا فراگیر نشده اند:

• در آزمایش Pap مقعد ، از سوآب برای نمونه برداری از سلول های مقعد ، هم برای بیمارانی كه در معرض خطر طبق توضیحات بالا قرار دارند و هم به عنوان پیگیری پس از درمان دیسپلازی استفاده میشود . متاسفانه در آزمایش Pap مقعد ، برای 45 درصد از بیمارن به اشتباه نتیجه ی تست دیسپلازی مثبت در می آید و ضمنا معلوم نیست اگر Pap اثربخش است یا ریسك سرطان مقعد را كم كند.
• در آزمایش HRA از آغشته كردن موقت مجرا با استیك اسید3% و محلول ید و سپس بررسی با میكروسكوپ رزولوشن بالا جهت شناسایی و مشتق كردن بافت های سالم و غیرسالم بكار میرود. این روش مشابه كولپوسكوپی در زنان برای دیسپلازی گردن رحم می باشد. در اینجا نمونه برداری مستقیم از نواحی مشكوك جهت درمان های بعدی انجام می شود.

دیسپلازی مقعد چگونه درمان می‌شود؟

درمان دیسپلازی با مشاهده و معاینه پزشکی صورت میگیرد ولی هنوز روی بهترین نوع درمان توافق نظری حاصل نشده است . بخاطر احتمال بازگشت دیسپلازی پس از درمان , بیمار باید تحت مراقبت و معاینه پزشک هر 3 الی 6 ماه بستگی به عوامل خطر و اینکه تست های توضیح داده شده در محل زندگی فرد موجود باشند قرار گیرد. درضمن بدلیل خطر دیسپلازی گردن رحم مراحعه به دکتر زنان و زایمان توصیه میشود.

• برای دیسپلازی از کرم آلدارا 5% (imiquimod) یا کرم 5-fluorouracil (5-FU) 5% بمدت 9 الی 16 هفته استفاده میشود. در بیش از 90% از موارد ضایعات مقعد از بین میروند و در بیش از 50% آنها مجددا برمیگردند. عوارض جانبی  کاملا معمول و عادی هستند که برای 85% از موارد رخ میدهند و شامل سوزش پوست یا هیپرپیگمانتاسیون ( بی رنگ شدن ناحیه اطراف مقعد) است , ولی این عوارض پس از درمان متوقف و به حالت عادی برمیگردند.
• درمان فتودینامیک برای بیماران خاص کاربرد دارد. فتودینامیک از سال 1992 تا به امروز برای انواع سرطان های پوستی کاربرد داشته و حال برای دیسپلازی مقعد هم تجویز میشود. در این روش محل با ماده حساس کننده نور مانند کرم اسید 5-aminolevulinic آغشته و سپس در طول موج مشخصی با لیزر درمان میشود. روی این روش بررسی زیادی انجام نشده و نقش ان برای دیسپلازی هنوز نامعلوم است.
• نابود سازی هدفمند و پیگیری های بلند مدت دقیق.
• برای برداشتن دیسپلازی مقعد و جلوگیری از پیشرفت بیماری از تکنیکهای جراحی متنوعی استفاده میشود . روشها شامل جداسازی گسترده محلی و درمان هدفمند بکمک آنوسکوپی رزولوشن بالا (HRA) است . در جداسازی گسترده محلی , سعی در برداشتن تمام محل بیماری و بافت های سالم محیط میشود , البته برداشت تمام بیماری بطور کامل غالبا سخت است. در بعضی مواقع هم از بافت های سالم برای پوشش دادن محل بیماری استفاده میشود.
• در این روش علی رغم اینکه بخش گسترده ای از بافت برداشته میشود ولی هنوز احتمال بازگشت دیسپلازی و تنگی مجرای مقعد و بی اختیاری مدفوع بالا است. نابودسازی هدفمند بکمک آنوسکوپی رزولوشن بالا برای شناسایی , نمونه برداری و نابود کردن دیسپلازی بدون ریکاوری بلند مدت و عوارض مربوط به روش جداسازی گسترده بسیار موثر میباشد . البته در 20 الی 80 درصد از موارد گزارش شده بیماری بطور مداوم یا عود کننده بوده است. در کل اینکه عوارضی از قبیل بی اختیاری مدفوع و تنگی در HRA  دیده نشده است. خوشبختانه هردوی این روشها (جداسازی و نابودسازی بکمک HRA) از تبدیل دیسپلازی به سرطان جلوگیری میکند.

سوالات متداول زگیل مقعد