واژن لوله یا کانالی بین قسمت خارجی دستگاه تناسلی زنان و دهانه رحم است. می‌توان گفت واژن مهم‌ترین عضو در رابطه جنسی، بارداری، قاعدگی و زایمان است. خون قاعدگی در طول دوره شما و نوزادان در هنگام تولد از آن خارج می‌شوند. همچنین برقراری رابطه جنسی و عبور اسپرم‌ها به داخل رحم از طریق مهبل انجام می‌شود.
آناتومی واژن
آناتومی و ساختار واژن کاملا ارتجاعی و عضلانی است و دیواره‌های آن از چین‌های زیادی تشکیل شده است. همه این چین‌ها به واژن اجازه می‌دهند که وقتی فشار به طرفین وارد می‌شود (مانند زمانی که سر نوزاد از آن عبور می‌کند) مانند آکاردئون کشیده و منبسط شود. همچنین ساختار کشسانی آن به شما این امکان را می‌دهد که لذت جنسی را تجربه کنید.
بیشتر بخوانید: انواع بیماری‌های مقاربتی
ترشحات از طریق دیواره‌ها آزاد می‌شوند تا ناحیه را خصوصا هنگام برانگیختگی جنسی مرطوب نگه دارند. دیواره مهبل همچنین قادر به جذب برخی از مواد مانند داروها، کرم‌های هورمونی یا داروهای ضد بارداری است.
بخش‌های داخلی و خارجی واژن
واژن (vagina) فقط یک عضو مهم از اندام تناسلی زنان است و استفاده از آن برای تمام قسمت‌ها یک اشتباه رایج است. قسمت داخلی واژن از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
غدد بارتولن: غدد بارتولن دو غده کوچک زیر پوستی، نزدیک دهانه واژن شما هستند. وقتی تحریک می‌شوید، این غدد مایعی را آزاد می‌کنند که ناحیه تناسلی خارجی شما را مرطوب می‌کند.
دهانه یا دهلیز: لوله واژن که از بخش خارجی اندام تناسلی زنان تا دهانه رحم ادامه دارد، به شکل یک سوراخ در بخش خارجی قابل مشاهده است. این سوراخ دقیقا در قسمت پایین لابیای مینور و مابین مجرای ادرار و مقعد قرار دارد و به آن دهلیز یا دهانه واژن گفته می‌شود. هر چیزی که وارد مهبل شما می‌شود یا از آن خارج می‌شود، باید از دهانه یا دهلیز عبور کند. از جمله آلت تناسلی، خون قاعدگی، نوزاد، تامپون‌ها، اسباب بازی‌های جنسی و غیره.
غدد اسکین (Skene): این غدد که به آن‌ها پارایورترال یا غدد پروستات زنانه نیز می‌گویند، در دو طرف دهانه مجرای ادرار شما قرار دارند. آن‌ها هم در طول انزال زنانه ترشحاتی را آزاد می‌کنند.
پرده بکارت: پرده بکارت معمولا یک تکه بافت حلقه‌ای شکل است که دهانه واژن شما را احاطه کرده و معمولا فقط در قسمت پایین دهانه واژن شما قرار دارد.
دهانه رحم: دهانه رحم بخشی است که درست بین واژن و رحم شما قرار دارد و شبیه یک دونات با یک سوراخ کوچک در وسط است. این سوراخ رحم و مهبل شما را به هم متصل می‌کند و باعث می‌شود خون قاعدگی خارج شود و اسپرم وارد شود.
اگر انگشتان، آلت تناسلی یا اسباب‌بازی جنسی را وارد مهبل کنید، معمولاً می‌توانید دهانه رحم خود را در انتهای آن احساس کنید. دهانه رحم شما واژن را از بقیه بدن شما جدا می‌کند، بنابراین چیزهایی مانند تامپون یا سایر اشیاء نمی‌توانند از آن عبور کنند.
سایر ارگان‌های داخلی دستگاه تناسلی زنانه شامل رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها است که توضیح آن‌ها در این مقاله نمی‌گنجد.
بخش خارجی اندام تناسلی زنانه که بیرون از واژن قرار دارد، فرج نامیده می‌شود. فرج از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
لابیا ماژور: لبه‌های بیرونی و بزرگتر اطراف واژن با نام لابیا ماژور شناخته می‌شود. لابیا یک لایه محافظ چربی است که توسط پوست و مو پوشانده شده و از ورودی مهبل محافظت می‌کند.
لابیا مینور: لایه محافظتی دوم است که از کلیتوریس شروع شده وتا دهانه واژن ادامه دارد.
کلیتوریس: تکه کوچک کلیتوریس که از بیرون قابل مشاهده است دقیقا در نوک لابیا داخلی قرار دارد. کلیتوریس با 8000 پایانه عصبی بسیار حساس است و برای بسیاری، تحریک آن بهترین راه برای رسیدن به ارگاسم است.
مجرای ادرار: این منفذ کوچک، جایی که ادرار خارج می شود، درست زیر کلیتوریس است. دیدن آن سخت است و واقعاً نمی‌توانید چیزی را در آنجا احساس کنید.
ترشحات واژن با عکس
رنگ و بافت ترشحات واژن معمولا با چرخه ماهانه شما تغییر می‌کند. در زمان‌های تحریک جنسی، تخمک‌گذاری و شیردهی ترشحات کمی غلیظ تر است.
داشتن ترشحات شفاف و سفید رنگ اغلب طبیعی هستند. اگر ترشحات مایل به زرد تیره، سبز، قهوه ای خاکستری مشاهده می‌کنید یا این ترشحات بیشتر از حد معمول است، ممکن است نیاز به بررسی‌های پزشکی داشته باشد.
عفونت‌ها و بیماری‌های واژن
انواع مختلفی از مشکلات واژن وجود دارد که می‌تواند در طول زندگی یک زن ایجاد شود. برخی بیماری‌های مقاربتی واژن، می‌توانند از نظر علائم شدیدتر از سایر مشکلات، مانند عفونت‌های قارچی باشند. تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا با انواع بیماری‌ها و مشکلات مهبل آشنا شوید:
کیست‌های واژن
انواع گوناگونی از برجستگی‌ها و کیست‌ها در ناحیه واژن وجود دارند اما فقط برخی از آن‌ها نیاز به درمان دارند:
کیست مجرای گارتنر: این نوع کیست‌ها ممکن است در مجرایی که هنگام رشد کودک شکل می‌گیرد، ایجاد شوند. اگر این مجرا پس از تولد از بین نرود، احتمال دارد کیست در مراحل بعدی زندگی ایجاد شود.
کیست‌های انکلوژن: به عنوان شایع‌ترین نوع کیست واژن شناخته می‌شوند و ممکن است به دلیل آسیب به دیواره‌های مهبل در طول زایمان یا بعد از جراحی ایجاد شوند.
کیست بارتولن: این نوع کیست زمانی ایجاد می‌شود که غدد مسدود شده و مایع یا چرک داخل آن‌ها جمع شود. در این صورت توده‌ای در یکی از غدد بارتولن بوجود می‌آید. این غدد در هر دو طرف دهانه مهبل یافت می‌شوند.
سیستوسل و رکتوسل: برآمدگی‌هایی در دیواره واژن از مثانه زیرین یا راست روده هستند. این زمانی اتفاق میافتد که عضلات و عصب‌های این ناحیه ضعیف می‌شوند که بیشتر به دلیل زایمان است. اینها واقعاً کیست نیستند، اما مانند توده‌های کیستیک در مهبل به نظر می‌رسند.
آندومتریوز: ممکن است به صورت کیست‌های کوچک در واژن ظاهر شود اما چندان شایع نیست.
www.pennmedicine.org
التهاب واژن یا واژینیت
واژینیت زمانی است که مهبل یا واژن شما ملتهب یا تحریک شود و این منجر به ترشح، درد یا خارش شود. واژینیت ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که به محصولات تحریک کننده حساسیت دهید یا تعادل باکتری‌های طبیعی این ناحیه تغییر کند. شایع‌ترین انواع واژینیت به شرح زیر است:
واژینوز باکتریال: بطور طبیعی تعداد زیادی باکتری مفید و مضر در واژن وجود دارد. زمانی که تعادل این باکتری‌ها به هم بخورد، واژینوز باکتریایی (BV)می‌شود. از علائم آن می‌توان به ترشح غیرمعمول، خارش یا درد در این ناحیه و بوی قوی ماهی به ویژه پس از مقاربت جنسی ، اشاره کرد.
تریکومونیازیس: یکی دیگر از بیماری‌های مقاربتی است که بر اثر عفونت انگلی ایجاد می‌شود. علائم این بیماری در هر فرد متفاوت است اما بطور کلی ممکن است متوجه ترشحات کف آلود، زرد رنگ و تحریک و التهاب واژن شوید.
همچنین ممکن است این بیماری بدون علائم باشد و طبق آمار تنها حدود 30% از افراد مبتلا به این عارضه علائم قابل مشاهده دارند.
عفونت مخمری یا قارچ واژن: اینها معمولاً توسط یک قارچ طبیعی به نام کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شوند. ترشحات غلیظ سفید رنگ و خارش از علائم شایع این بیماری هستند.
بیماری و عفونت‌های مقاربتی زنان
برخی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی که زنان گاهی بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند به شرح زیر است:
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): ویروس اچ پی وی یا پاپیلومای انسانی، عفونت شایعی است که برخی از سویه‌های آن منجر به ایجاد زگیل تناسلی در واژن، آلت تناسلی، مقعد و پوست اطراف نواحی تناسلی می‌شود. معمولا افراد تا زمانی که علائم ظاهری مشاهده نکنند، نمی‌دانند ناقل این ویروس هستند.
بیشتر بخوانید: انواع زگیل تناسلی و عواملی که ریسک ابتلا به آن را افزایش می‌دهند!
ویروس HPV بسیار مسری است و به عنوان شایع‌ترین عفونت مقاربتی و عامل ایجاد زگیل تناسلی در مردان و زنان شناخته می‌شود. برخی از انواع شایع این ویروس با تزریق واکسن زگیل تناسلی قابل پیشگیری هستند.
اگر درمورد روش‌های درمان زگیل تناسلی سوال دارید می‌توانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.
سوزاک: یک بیماری مقاربتی است که بیشتر مجرای ادرار و رکتوم را درگیر می‌کند. علائم سوزاک شامل ترشحات بیش از حد، درد هنگام ادرار، خونریزی غیر معمول واژینال و درد لگن است. سوزاک مسری است اما معمولا با آنتی بیوتیک درمان می‌شود.
تبخال تناسلی: تبخال تناسلی توسط دو ویروس HSV-1 و HSV-2 ایجاد می‌شود. معمولا افراد مبتلا به این بیماری در اطراف ناحیه تناسلی، مقعد یا دهان خود دچار زخم‌های تبخال می‌شوند. حتی زمانی که فرد هیچ گونه علائمی نداشته باشد، تبخال تناسلی یک بیماری مقاربتی مسری است.
بیشتر بخوانید: مشاهده عکس تبخال تناسلی زنان و مردان
سایر بیماری‌ها و عفونت‌های مقاربتی در زنان شامل کلامیدیا، سیفلیس و HIV و غیره است که در مقاله مربوطه بطور کامل به آن پرداخته‌ایم.
واژینیسموس: نوعی انقباض غیر ارادی واژن است که افراد در شروع رابطه جنسی، هنگام گذاشتن تامپون یا هنگام معاینه لگن، آن را تجربه می‌کنند. این عارضه می‌تواند مقاربت را دردناک کند.
چگونه واژن سالم داشته باشیم؟
نکات مهم برای حفظ سلامت و بهداشت واژن که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
بهداشت و شستشو: بصورت روزانه ناحیه را با آب ولرم بشویید، اما توصیه می‌کنیم از شوینده‌های ملایم استفاده کنید.
پوشیدن لباس زیر نخی: لباس‌های نخی دارای خاصیت جذب رطوبت و دریچه‌های عبور هوا برای کاهش رطوبتی است که می‌تواند باعث رشد باکتری شود.
پرهیز از دوش واژینال: شستن داخل واژن بطور مداوم می‌تواند تعادل PH آن را به هم بزند و باعث عفونت شود.
رابطه جنسی محافظت شده: از نظر جنسی مسئولیت پذیر باشید، از کاندوم استفاده کنید و با شریکی که اطمینان دارید به عفونت‌های مقاربتی مبتلا نیست، رابطه داشته باشید.
معاینات روتین و منظم: انجام تست‌ها و معاینات منظم زنان برای حفظ سلامت واژن بسیار مهم است. بنابراین از سن 21 سالگی باید تست‌های لازم را برای کنترل و پیشگیری از بیماری‌های خطرناک واژن و رحم انجام دهید.
