استومی چیست و چه محدودیت‌هایی برای بیمار ایجاد می‌کند؟

استومي

استومی ایجاد مسیری است بین اندام و پوست بیرونی است. برش دایره‌ای شکل کوچکی بر جداره شکم زده و بخشی از روده از شکاف بیرون آورده میشود. آن بخش از روده که بر سطح شکم دیده میشود استوما نام دارد. استومی به جراح اجازه میدهد تا مشکلات حاد سیستم را درمان و التیام بخشد .طی مراحل جراحی كانال و مسير جديدی زده می‌شود تا ضايعات از بدن خارج شوند.

کاربرد استومی چیست؟

استومی در موارد زير كاربرد پيدا می‌كند: سرطان،‌ زخم، التهاب روده بزرگ، انسداد روده، عفونت، بی اختياري (عدم توانايي در كنترل اجابت) و ديورتيكول (التهاب كيسه‌های كوچک در ديواره روده) هستند.

استومی در دو نوع ايجاد ميشود:

  • ايلئوستومی (اتصال بخش انتهايی روده كوچک بنام ايليوم به پوست شكم)
  • كلوستومی (اتصال بخشی از روده بزرگ به پوست شكم)

استومی می‌تواند دائمی يا موقت باشد. استومی موقت قابل برگرداندن است و براي دور نگه داشتن و تغيير مسير مدفوع از محل مورد نظر بطور موقت زده ميشود، مثلا برای محلی كه ملتهب شده، انسداد پيدا كرده يا قرار است التيام يابد.

استومی دائمی زمانی كاربرد دارد كه بيماری به عملكرد نرمال روده كاملا آسيب رسانده و يا زمانيكه عضله‌های مسئول دفع ديگر عمل نمی‌كنند و بايد برداشته شوند. در استومی ميتوان هم روده كوچک و هم بزرگ را به سطح بدن متصل كرد.

استومی كجا قرار ميگيرد؟

بهترین روش قبل از جراحی این است که محل قرار گرفتن استومی روی بدن توسط جراح علامت گذاری و تمام وضعیت های خاص و محل های امکان پذیر برای نصب کیسه سنجیده و مقایسه شوند. بهترین محل بخش صاف شکم است که به راحتی قابل دید و دسترسی است. علامت گذاری در حالت نشسته ، ایستاده یا خوابیده انجام میشود و به مواردی از قبیل چین پوست ، زخم ، مسیر کمربند ، ارتفاع نفس نفس و شکل عمومی شکم توجه میشود. استومی معمولا بین عضله ها در چپ یا راست اواسط شکم قرار میگیرد. کلوستومی معمولا در چپ ناف و ایلئوستومی در راست قرار میگیرد.

كنترل اجابت چگونه خواهد بود؟

پس از ايجاد استومي ، اجابت بطور عادي به استوما تخليه ميشود (كيسه اي كه در بيرون بدن پوشيده و براي جمع آوري مدفوع ميباشد). متخصص يا پرستار تعليم ديده مراحل نگهداري و جداسازي را به بيمار آموزش ميدهند. كيسه از جنس پلاستيكي بوده و با چسب به بدن مي چسبد . كيسه هم دورانداختي است و هم قابل تخليه. اين سيستم كاملا امن است و اتفاقي پيش نمي آيد و كيسه هم بدون بو است. دفعات و مقدار اجابت بستگي دارد به رژيم غذايي ، حالت بدن قبل از جراحي و نوع استومي.

استومي

آيا غذا خوردن كنترل يا محدود ميشود؟

بسیاری از بیماران غذای همیشگی با محدودیت کمی دارند. برای کنترل دفعات و حالت اجابت شاید مجبور به رعایت یک سری دستورالعمل های غذایی شوید. میانگین خروجی روزانه برای ایلئوستومی ۵۰۰ میلی لیتر با میزان حدودا ۱۰۰۰ الی ۱۵۰۰ میلی لیتر است. میانگین خروجی روزانه برای کلوستومی حدود ۵۰۰ میلی لیتر یا میزان ۲۰۰ الی ۷۰۰ میلی لیتر است.

مقدار و حالت اجابت باید تحت نظر باشد و خروجی بیش از میزان میانگین آن هم بطور دائمی باعث کم شدن آب بدن میشود ، ضمنا افت سریع خروجی همراه با دل درد نشان دهنده ی یبوست یا انسداد است. غذا را بخوبی جویده و مصرف مایعات را زیاد کنید. معمولا توسط پزشک یا متخصص لیستی از غذاهایی که به سفت شدن مدفوع کمک و یا غذاهایی که باید برای جلوگیری از انسداد از آنها پرهیز کنید داده خواهد شد. اگر بخش زیادی از روده ی کوچک برداشته نشده پس استومی منجر به سوء تغذیه نمیشود. در خاتمه با گذشت زمان خودتان را به استومی وفق خواهید داد و یاد میگیرید چه غذاهایی چگونه روی خروجی استومی تاثیر دارند . اکثر بیماران میتوانند با زیر نظر داشتن تاثیر غذاها کم کم به حالت عادیشان برگردند.

آيا مردم متوجه وجود استومي ميشوند؟

اگر نگوييد خير. استومي به راحتي قابل پنهان است و مردم از وجود آن بي خبر خواهند بود.

آيا فعاليت هاي فيزيكي محدود ميشوند؟

پس از التيام رخم تمام فعاليت ها و ورزش ها انجام پذيرند. چهره‌های عمومی ، هنرمندان برجسته و حتي ورزشكاران از استومي استفاده ميكنند و محدوديتي در فعاليتهايشان ندارند.

آيا استومي بر رابطه ي جنسي تاثير دارد؟

اكثر مردم با وجود استومي رابطه ي جنسي عادي دارند. برخي بيماران از اين نگرانند كه شريك جنسيشان بخاطر استومي چه فكري ميكند ولي رابطه ي قوي ، زمان و صبر ميتواند بر اين تغيير غلبه كند. در اين راستا جلسات و گروه هاي پشتيباني بسياري وجود دارند.

آيا استومي عوارض دارد ؟

بروز عوارض امكان دارد. در اوايل كار با استومي مقداري زمان ميبرد تا با تعويض يا تخليه ي آن آشنا شويد و شايد در اين بين اتفاقاتي بيافتد. پس از اينكه به وسيله عادت كرديد عوارض ناشی از ان بسيار خفيف هستند مثل سوزش اطراف محل كه آن هم به راحتی قابل رفع است.

اضافه يا كم شدن بيش از حد وزن ميتواند بر عملكرد آن تاثير بگذارد. ديگر مشكلات كه طی زمان امكان دارند شامل فتق (تضعيف جداره شكم اطراف استومی) يا پايين افتادگی (برآمدگی از روده) است كه اگر حاد شوند جراحی لازم است.

زندگي كردن با استومی نياز به كمی وفق دادن و يادگيری دارد ولی بدون مشكل خاصی ميتوان با آن زندگی و فعاليت داشت.

نام خود را وارد کنید
پر کردن این قیمت اجباری نیست
شماره موبایل خود را وارد کنید
1 دیدگاه
Inline Feedbacks
View all comments
حمید مقیاسی

سلام مطالب عالی و جامع بودند